Tạo cơ chế “xin - cho”

Theo Dự thảo Nghị định, khi có nhu cầu sử dụng người lao động (NLĐ) Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài phải gửi văn bản đề nghị tuyển NLĐ Việt Nam đến tổ chức có thẩm quyền tuyển dụng, quản lý NLĐ Việt Nam. Văn bản phải nêu rõ yêu cầu về vị trí việc làm, số lượng, trình độ chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ, ngoại ngữ, thời hạn cần tuyển; quyền lợi, nghĩa vụ của NLĐ Việt Nam và của tổ chức, cá nhân nước ngoài trong quá trình làm việc và khi thôi việc đối với từng vị trí việc làm cần tuyển.

Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của tổ chức, cá nhân nước ngoài, tổ chức có thẩm quyền tuyển dụng, quản lý NLĐ Việt Nam có trách nhiệm tuyển dụng, giới thiệu NLĐ Việt Nam theo đề nghị của tổ chức, cá nhân nước ngoài. Hết thời hạn này mà tổ chức có thẩm quyền tuyển dụng, quản lý NLĐ Việt Nam không tuyển chọn, giới thiệu được NLĐ Việt Nam theo đề nghị của tổ chức, cá nhân nước ngoài thì tổ chức, cá nhân nước ngoài được trực tiếp tuyển dụng NLĐ Việt Nam.

Bà Nguyễn Minh Thảo - Trưởng Ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực kinh doanh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - nhấn mạnh, hiện nay, chúng ta đang rà soát các thủ tục hành chính trên tinh thần cải cách, đổi mới, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư, kinh doanh, phát triển kinh tế. Thời gian vừa qua, rất nhiều thủ tục không cần thiết đã được rà soát, cắt giảm.

Liên quan tới “Trình tự, thủ tục tuyển dụng NLĐ Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài” được quy định trong Dự thảo, bà Thảo cho biết, có nhiều ý kiến băn khoăn. Theo đó, quy định tương đối rườm rà, thiếu hợp lý bởi bản chất tổ chức, cá nhân nước ngoài lao động tại Việt Nam đã phải trải qua quá trình cấp phép mới được hoạt động và phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam về lao động.

“Quá trình tuyển dụng mà yêu cầu như thế này thì vô hình tạo nên một cơ chế kiểu xin - cho. Quy định thế này cũng tạo ra một sự bất bình đẳng giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam. Mặt khác, hiệu quả của quản lý nhà nước trong việc này cũng chưa thực sự rõ ràng” - bà Nguyễn Minh Thảo nói.

Không được làm mất đi cơ hội tìm việc làm của người lao động

Cùng trao đổi về Dự thảo, PGS-TS Vũ Quang Thọ - nguyên Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn - cho rằng, các quy định về lao động trước hết phải tuân theo các quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, theo PGS-TS Vũ Quang Thọ, cần phải tạo điều kiện cho NLĐ Việt Nam có việc làm, kể cả việc làm với người nước ngoài là một điều rất cần thiết. Do đó, cần tạo mọi điều kiện thuận lợi trong quá trình tiếp cận công việc cho lao động Việt Nam. Đồng thời, các doanh nghiệp nước ngoài cũng có thể tìm kiếm, tuyển dụng được những nhân sự phù hợp, cũng chính là đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước ta. Không nên “vẽ” thêm những quy định rườm rà, đặt thêm những yêu cầu mà làm cho cơ hội tìm việc làm của người Việt Nam trở nên khó khăn.

Chung quan điểm, TS Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội - cũng nói rằng, tinh thần cần phải cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh. Các thủ tục hành chính phải được thực hiện một cách nhanh chóng, thuận tiện, không làm mất đi cơ hội đầu tư, kinh doanh, phát triển doanh nghiệp.

Ông Lợi nhấn mạnh, đối với việc tuyển dụng lao động người Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài trên đất Việt Nam cũng cần được thiết lập các cơ chế, chính sách một cách phù hợp, đơn giản và thuận tiện. “Khi doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài làm việc trên đất Việt Nam đã phải có các phương án về tuyển dụng, về lao động và tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam. Do đó, cần phải lưu ý những thủ tục gây “rườm rà” cho doanh nghiệp. Ở góc độ quản lý, có thể nắm tình hình thông qua báo cáo, hậu kiểm” - ông Lợi nói.