Theo đại diện Cục Đường sắt Việt Nam, ngành Đường sắt đang triển khai lắp đặt hệ thống thiết bị báo tàu đối với các đường ngang có gác, nhằm tự động báo cho nhân viên gác chắn tàu sắp đến để tác nghiệp đóng chắn kịp thời, đảm bảo an toàn.
Với hệ thống này, tại các vị trí đường sắt giữa ga và đường ngang sẽ lắp đặt cảm biến; Vị trí lắp đặt phụ thuộc vào tốc độ chạy tàu cho phép trong khu gian (khoảng cách đường sắt giữa hai ga liền kề), nhưng phải đảm bảo thời gian tàu chạy qua cảm biến đến đường ngang tối thiểu là 120 giây.
Khi tàu chạy qua các cảm biến này, tín hiệu từ cảm biến sẽ thông qua đường cáp dọc đường sắt truyền về tủ điều khiển đặt tại đường ngang. Thiết bị tại tủ điều khiển sẽ tự động bật chuông trong nhà gác để báo cho nhân viên gác chắn biết 120 giây nữa có tàu đến. Nghĩa là thay vì phải ra đường ngang tự căn thời gian và “canh” tàu như hiện nay, nhân viên gác chắn chỉ ở trong nhà gác cũng biết ít nhất 120 giây nữa có tàu đến đường ngang và ra tác nghiệp.
Các thiết bị tại tủ điều khiển cũng tự động bật chuông kêu, đèn đỏ cảnh báo ở đường ngang để báo cho người tham gia giao thông đường bộ biết sắp có tàu đến và dừng lại trước đường ngang, không đi vào khu vực nguy hiểm. Đồng thời, phòng ngừa trường hợp nhân viên gác chắn quên hoặc thao tác ấn nút bật chuông đèn chậm.
Tính đến ngày 30.9.2022, mạng lưới đường sắt quốc gia có 1.510 đường ngang các loại. Trong đó, có 660 đường ngang có nhân viên gác chắn, 704 đường ngang cảnh báo tự động có cần chắn tự động, 9 đường ngang cảnh báo tự động, 137 đường ngang biển báo. Tại các đường ngang có nhân viên gác chắn, các công ty bảo trì cầu đường đường sắt cho lắp đặt các camera tại đường ngang và trong nhà gác. Các hình ảnh từ camera được truyền về trung tâm giám sát đặt tại công ty.
Theo đại diện Cục Đường sắt Việt Nam, việc lắp đặt hệ thống thiết bị tự động báo tàu này được triển khai theo văn bản chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành từ cuối năm 2021. Theo chỉ đạo, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam sửa chữa, bổ sung đầy đủ hệ thống tín hiệu theo quy định đối với 566 đường ngang có gác, thực hiện từ năm 2022 và hoàn thành toàn bộ trong năm 2023.
Tuy nhiên, năm 2022, từ nguồn vốn sự nghiệp kinh tế mới bố trí được 200 tỉ đồng, để triển khai lắp đặt tại 112 đường ngang có gác.
Đối với các đường ngang còn lại, Cục Đường sắt Việt Nam đang kiến nghị năm 2023 bố trí 560 tỉ để triển khai thực hiện đối với 282 đường ngang có gác. Năm 2024 sẽ thực hiện nốt với các đường ngang còn lại.
Việc triển khai lắp đặt sẽ ưu tiên các đường ngang trên tuyến đường sắt Hà Nội - TPHCM có mật độ chạy tàu cao và tại các vị trí đường ngang có lưu lượng phương tiện qua lại lớn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Hiện Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đang triển khai lắp đặt 112 hệ thống, tiến độ cuối năm 2022 phải hoàn thành, đưa vào sử dụng.
Theo tính toán, kinh phí đầu tư lắp đặt hệ thống tại một đường ngang lớn, khoảng 1,6-1,8 tỉ đồng. Sau khi đưa vào vận hạnh hệ thống thiết bị này sẽ giảm thiểu nhiều yếu tố rủi ro từ chủ quan con người.