Dự án khu tái định cư xã Vạn Thọ, huyện Đại Từ được khởi công xây dựng năm 2015 nhằm ổn định đời sống cho 35 hộ dân vùng bán ngập hồ Núi Cốc. Khu tái định cư có diện tích hơn 3ha, tổng vốn đầu tư hơn 16 tỉ đồng từ ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, sau gần 10 năm từ ngày khởi công, dự án vẫn đang bị bỏ hoang, trở thành bãi chăn thả gia súc. Hệ thống cống rãnh thoát nước, điện chiếu sáng đã xuống cấp, taluy sạt lở từ khi san gạt mặt bằng.
Anh Nguyễn Văn Đức, đội 6, xã Vạn Thọ cho biết, khu vực này trước kia đều ổn định nhưng từ khi san gạt (tác động) làm khu tái định cư thì đồi đất bị nứt lớn, sạt lở liên tục.
Cứ vào mùa mưa, nước ở trên núi dồn xuống khiến đất bị sụt lở nhiều. Không những thế, mưa lớn, nước ngập tràn lên khu dân cư, thoát không kịp gia đình phải di chuyển đi nơi khác.
Ông Đào Văn Thanh – Trưởng xóm Dưới 1, xã Văn Yên, huyện Đại Từ cho biết: Tỉnh đã dành khu đất tái định cư rộng 2,6ha được quy hoạch xây dựng để di chuyển 76 hộ dân trong vùng thiên tai lũ ống, lũ quét thường xảy ra. Hiện có 26 hộ đến ở nhưng chỉ có 14 hộ đúng đối tượng, 12 hộ còn lại là mua bán trao đổi đất về đây sinh sống.
Trung bình mỗi lô đất khoảng 150 mét vuông. Nhiều căn nhà tạm đã được xây dựng để đón người dân tới ở nhưng dân không đến sinh sống thường xuyên. Cỏ dại mọc um tùm.
Cũng theo ông Đào Văn Thanh, trách nhiệm đầu tiên là của chính quyền địa phương. Do đó, để đảm bảo công bằng, chính quyền địa phương cần rà soát đúng đối tượng. Nếu không đúng đối tượng thì cần phải thu hồi để bán đấu giá nộp ngân sách Nhà nước.
Một số gia đình ở xóm Cầu Găng, xã Văn Yên thuộc diện phải di chuyển đến khu tái định cư để tránh lũ ống, lũ quét. Sau khi nhận đất, làm nhà với số tiền 20 triệu đồng do Nhà nước hỗ trợ thì lại trở về sinh sống tại nơi ở cũ.
Bà Đặng Thị Học, trú tại xóm Cầu Găng cho biết: Chủ trương di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm là rất đúng, tuy nhiên phần lớn các hộ dân làm nông nghiệp, giờ chuyển ra khu tái định cư, đất chật hẹp chỉ đủ làm nhà ở. Ruộng vườn vẫn ở chỗ cũ nên chúng tôi phải về để canh tác.
Ngoài ra, việc chưa được cấp quyền sử dụng đất khi ra nơi ở mới cũng gây khó khăn cho người dân. Do đó, chính quyền cần sớm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân để ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế.
Đại diện Ủy ban Nhân dân xã Văn Yên giải thích, nguyên nhân các hộ chưa di chuyển ra khu tái định cư sinh sống ổn định là do diện tích đất cấp cho dân nhỏ hẹp, lô nhỏ nhất 91m2, lô rộng nhất 187m2. “Với diện tích này, người dân phản ánh chỉ đủ để ở chứ không có diện tích để phát triển kinh tế gia đình theo phong tục tập quán cũ như chăn nuôi, trồng cây, trồng rau. Đồng thời, vị trí khu tái định cư mới lại xa với nơi ở cũ, gây khó khăn cho việc sản xuất”, vị này cho hay.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Triệu Văn Cương - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên cho biết, Chi cục vẫn đang phối hợp với chính quyền địa phương các cấp giải quyết các vướng mắc tại hai khu tái định cư này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Liên quan đến vấn đề sụt lở đất tại Dự án khu tái định cư xã Vạn Thọ, huyện Đại Từ, ông Cương cho biết, trước đây, Chi cục làm chủ đầu tư nhưng sau khi có hiện tượng sụt lún, tỉnh Thái Nguyên đang giao cho các ngành chức năng kiểm tra theo hướng sẽ điều chỉnh mục tiêu và chấm dứt đầu tư bàn giao hạ tầng cho địa phương quản lý sử dụng.
“Những công trình đã bàn giao cho người dân nhưng chưa cấp được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Chi cục sẽ hoàn thiện hồ sơ báo cáo tỉnh hoàn thiện hồ sơ giao địa phương cấp giấy chứng nhận cho người dân”, ông Cương cho hay.