Thanh toán trên di động tăng trưởng mạnh 

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, trong 9 tháng đầu năm 2021, giao dịch thanh toán qua điện tử liên ngân hàng tăng 41,4% về giá trị và qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 99% về số lượng và 139,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020. 

Theo đó, đến nay, với ứng dụng mobile banking, ví điện tử trên điện thoại di động và việc tạo lập, mở rộng hệ sinh thái số của các ngân hàng, trung gian thanh toán, người dân không chỉ đơn thuần thực hiện chuyển tiền, vấn tin mà có thể dùng dịch vụ này để thanh toán, chi trả cho hầu hết mọi nhu cầu mua sắm, giao dịch hằng ngày, cả trực tuyến, lẫn trực tiếp như thanh toán hóa đơn tiện ích, thanh toán học phí, viện phí, thương mại điện tử, gọi xe giao hàng, du lịch,...

Đáng chú ý, nhiều phương thức giải pháp thanh toán mới, hiện đại, tiết kiệm chi phí như thanh toán qua mã QR Code, thanh toán phi tiếp xúc, xác thực thanh toán sinh trắc học, mã hóa thông tin đã được các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán áp dụng, tích hợp vào trong sản phẩm.

Ngày 19.11, bà Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết: "Số liệu về thanh toán trên thiết bị di động tại Việt Nam tăng trưởng mạnh hằng năm, 90% về số lượng và 150% về giá trị, nhiều ngân hàng đạt trên 90% giá trị giao dịch thực hiện trên kênh số. Chỉ từ tháng 3.2021 đến nay đã có thêm hơn 1,8 triệu tài khoản thanh toán được mở trực tuyến theo phương thức mới eKYC trong số hơn 100 triệu tài khoản thanh toán đang hoạt động tại Việt Nam". 

Cũng theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, trong 2 năm qua, ngành ngân hàng đã có những chính sách giảm phí dịch vụ thanh toán, hỗ trợ kịp thời cho doanh nghiệp và người dân, giảm bớt khó khăn do tác động của đại dịch COVID-19 như giảm 50% phí hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng, giảm từ 70% đến 100% phí chuyển mạch bù trừ điện tử, miễn giảm phí dịch vụ thanh toán dịch vụ công, tổng số tiền giảm phí ngành ngân hàng năm 2021 đến với người dân khoảng 1.557 tỉ đồng. Nếu tính cả năm 2020, con số này sẽ lên tới hơn 2.000 tỉ đồng. Đồng thời, 80% giá trị giao dịch thanh toán cá nhân trên kênh điện tử đã được miễn phí.

Ngân hàng đẩy mạnh chuyển đổi số 

Dù có nhiều thống kê ấn tượng nhưng thanh toán không tiền mặt ở Việt Nam được cho vẫn còn là một hành trình khá gian nan.

Bà Nguyễn Thị Minh Huyền - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) - cho rằng, nguyên nhân khiến tỉ lệ thanh toán không tiền mặt trong thương mại điện tử chưa cao là do niềm tin của người tiêu dùng đối với các giao dịch thương mại điện tử vẫn còn hạn chế, chính sách bảo vệ người tiêu dùng cũng chưa đồng bộ. 

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng cho hay, thay đổi thói quen trong thanh toán từ tiền mặt sang không dùng tiền mặt là một quá trình khó khăn, khi tiền mặt vẫn phổ biến trong các giao dịch mua bán hiện nay.

Để thúc đẩy hoạt động thanh toán không tiền mặt trong thời gian tới, phía Ngân hàng Nhà nước cho biết, đơn vị này sẽ triển khai hàng loạt các giải pháp, trong đó tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế, chính sách tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi số hoạt động ngân hàng. Thúc đẩy thanh toán không tiền mặt trên cơ sở ứng dụng công nghệ, tạo thuận lợi cho người dân vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa tiếp cận được dịch vụ,...

Trước mắt tập trung vào việc hoàn thiện, trình Chính phủ một nghị định về thanh toán không tiền mặt, nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng (Fintech Sandbox) và ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành cơ quan liên quan triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025; thí điểm dùng tài khoản viễn thông để thanh toán cho các dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile Money) và  Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Cơ quan chức năng cũng cam kết tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp hạ tầng thanh toán quốc gia, hạ tầng hệ thống thanh toán bù trừ tự động phục vụ các giao dịch bán lẻ theo hướng cung ứng dịch vụ thanh toán trực tuyến, xử lý tức thời, hoạt động liên tục 24/7 cho mọi đối tượng và người dân. Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán điện tử; triển khai hiệu quả các hệ thống thanh toán quan trọng và hoạt động các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đảm bảo hoạt động đúng quy định, thông suốt, an toàn. 

Trước đó, vào cuối tháng 10, Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025 được Chính phủ phê duyệt với mục tiêu đến cuối năm 2025, giá trị thanh toán không dùng tiền mặt gấp 25 lần GDP.