Nhiều vi phạm
Ngày 6.3.2023, lực lượng biên phòng Cửa Đại, (Hội An, Quảng Nam) đã bắt quả tang 3 thuyền dùng đèn pha công suất cực mạnh đánh cá gần sát bờ kè biển Cửa Đại, 5 thuyền khác bỏ chạy. Các chủ phương tiện đều trú tại phường Thọ Quang (quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng).
Việc dùng đèn pha công suất lớn áp sáp gần bờ để đánh bắt là hành vi tận diệt nguồn lợi thủy sản, tương tự với việc dùng xung điện.
Trong năm 2022, BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm đã phối hợp với các lực lượng tiến hành 136 lượt tuần tra biển, 18 lượt tuần tra trên đường bộ, phát hiện 83 trường hợp vi phạm. Thanh tra Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Nam đã tổ chức nhiều đợt truy quét, phát hiện 73 trường hợp vi phạm trong hoạt động khai thác thủy sản, xử phạt hơn 700 triệu đồng.
Đầu năm 2023, một số tài khoản mạng xã hội, người dân trên địa bàn TP Hội An công khai rao bán cá mập đầu búa, cá nhám - thuộc nhóm bị đe dọa mức độ EN (IUCN 3.1) và nằm trong danh mục loài hải sản nguy cấp, quý, hiếm có nguy cơ tuyệt chủng, để làm thực phẩm trong bữa ăn.
Theo thống kê của Chi cục Thủy sản Quảng Nam, toàn tỉnh hiện có khoảng 2.741 tàu thuyền (vùng khơi 672 chiếc, vùng lộng 731 chiếc, vùng bờ 1.338 chiếc). Trong đó, 1102 tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản.
Theo quy định của Luật Thủy sản 2017, tàu cá có công suất từ 90CV trở lên nhưng không đủ chiều dài từ 15m trở lên thì không được cấp phép hạn ngạch khai thác vùng khơi. Do đó, nhiều tàu buộc phải khai thác vùng lộng thậm chí lấn cả vào vùng bờ dẫn đến ngư trường tại đây chịu áp lực lớn, nguồn lợi thủy sản dần khan hiếm.
Bên cạnh đó, ngư dân vẫn còn giữ các nghề truyền thống như giã cào, kích điện… để khai thác thủy sản, hình thức khai thác này khiến nguồn lợi bị tận diệt.
Siết chặt quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản
Từ đầu năm 2021 đến nay, Chi cục Thủy sản Quảng Nam đã thả 1,2 triệu con tôm sú và 5.000 cá thể cá giống và cua các loại vào môi trường sống tự nhiên khu ven sông, khu vực cửa biển trên địa bàn tỉnh. Qua đó, bổ sung các loại thủy sản giống có chất lượng vào môi trường tự nhiên nhằm tái tạo nguồn lợi thủy sản.
Ông Nguyễn Văn Vũ - Phó Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm thông tin, đã có 600 cấu trúc rạn nhân tạo đã được bố trí tại 4 khu vực xung quanh Rạn Mành và 1 khu vực tại Bãi Xếp nhằm tạo tính kết nối sinh thái quan trọng giữa sinh cảnh tự nhiên là các rạn san hô, thảm rong biển và khu vực sinh cảnh nhân tạo. Qua đó, tạo thêm môi trường sống, các bãi đẻ và ương giống các loài sinh vật biển cũng như thúc đẩy quá trình phục hồi, tái tạo nguồn lợi ở biển Cù Lao Chàm.
Đây là một phần của dự án “Thiết lập mô hình quản lý và phát triển nguồn lợi thủy hải sản ven bờ ở Việt Nam” được triển khai ở vùng biển Cù Lao Chàm từ năm 2018 đến nay. Dự án do Hàn Quốc hỗ trợ, trị giá 42 tỉ đồng.
Trước nguy cơ thủy hải sản bị tận diệt, UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Công văn số 522/UBND-KTN ngày 2.2.2023 về việc tăng cường công tác quản lý các khu bảo tồn biển và bảo vệ các nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh.
Trong đó, Quảng Nam tăng cường công tác tuyên truyền đến cộng đồng ngư dân về Luật Thủy sản năm 2017, về công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại địa phương gắn với phát triển du lịch sinh thái, thống kê các ngành nghề khai thác thủy sản không bền vững và bị cấm theo Luật Thủy sản tại các vùng biển và khu vực cửa sông (nghề giã cào, lờ dây, xung kích điện) để quản lý, giám sát.
Ông Võ Văn Long - Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam - cho biết, để hạn chế tàu khai thác tận diệt nguồn lợi hải sản ven bờ, trước mắt ngành Thủy sản tỉnh tập trung tuần tra, kiểm soát trên biển hiệu quả hơn, phát hiện, xử phạt mạnh tay các trường hợp sai phạm để răn đe. Về lâu dài, sẽ tham mưu tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ cộng đồng chuyển đổi sinh kế, phát triển kinh tế biển bền vững.