Theo phản ánh của người dân xóm Ao Soi (xã Na Mao), từ khi mỏ đi vào khai thác, họ đã phải sống chung với bụi than. Nguy hiểm hơn, trên núi cao đất đá phế thải sau khai thác còn có cả hồ nước, nếu xảy ra sạt lở những căn nhà phía dưới sẽ bị vùi trong bùn đất.

Bà Hoàng Thị Đào (dân tộc Sán Chỉ) trú tại xóm Ao Soi cho biết: Khi mưa lớn, nước bùn chảy xuống làm hỏng hết ruộng nương của người dân. Nhiều lần gia đình bà kiến nghị với chính quyền nhưng chưa được giải quyết.

Bà Lâm Thị Đức - cùng xóm Ao Soi  -cho biết: Đợt mưa trước, nhà bà có 7 sào ruộng thì bùn lấp mất hơn 3 sào - trong đó có cả diện tích trồng chè - nhưng chỉ được đền bù có hơn 4 triệu đồng. “Chính quyền cần di dời dân ra khỏi khu vực, vì cứ mưa to là bùn, đất, đá tràn xuống rất nguy hiểm khiến người dân luôn sống trong bất”, bà Lâm Thị Đức cho nói.

Mỏ than Minh Tiến của Công ty CP Yên Phước đã ngừng các hoạt động khai thác than từ tháng 9.2021 để phục vụ công tác điều tra của cơ quan Công an. Nhưng nguy cơ sạt lở và vỡ “bom” nước tạo ra từ quá trình hoạt động sai phép thì vẫn còn đó.

Hiện khu vực moong đã ngừng khai thác nằm gần đỉnh núi Hồng vẫn tồn tại hồ nước lớn, thêm vào đó, khu vực đổ thải và tập kết than còn khối lượng rất lớn nằm trên sườn núi.

Mang những bức xúc của người dân xóm Ao Soi đến trao đổi với với ông Bế Văn San – Chủ tịch UBND xã Na Mao, thì được biết: Từ năm 2018 đến nay, xã đã rất nhiều lần báo cáo lên huyện và sở ngành hỗ trợ địa phương di rời người dân ra khỏi vùng nguy hiểm. Tuy nhiên đến nay vẫn còn 7 hộ gia đình là người dân tộc thiểu số sống dưới chân bãi thải chưa thể di rời do chưa có kinh phí, trong khi thu ngân sách một năm của xã chỉ khoảng 70 triệu đồng.

Hiện địa phương đã có những biện pháp giảm nguy cơ sạt lở như: Tạo những đường thoát nước dọc núi để giảm lượng nước trong moong, đổ đất đá giảm độ sâu của moong, hằng năm đều xây dựng phương án phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn khu vực mỏ... Nhưng việc giải quyết triệt để nguy cơ sạt lở ở đây thì còn gặp nhiều khó khăn.

Công ty khai thác đang bị tạm dừng khai thác để điều tra, nên không có kinh phí. Do đó xã rất mong muốn cơ quan chức năng quan tâm, hỗ trợ để bà con di dời đến nơi an toàn đảm bảo cuộc sống.

“Khi có kinh phí hỗ trợ, cần có cơ chế, phương án chuyển đổi sang đất ở để bà con làm nhà. Do đó, rất cần sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền tỉnh Thái Nguyên để đảm bảo cuộc sống cho bà con xóm Ao Soi”, ông Bế Văn San cho hay.