Là giáo viên công tác lâu năm tại Trường phổ thông dân tộc bán trú THCS Tả Giàng Phình, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai, cô Nông Thị Thực không nhớ nổi đã bao nhiêu lần phải thuyết phục học sinh của mình đừng bỏ học lấy chồng.
Có những trường hợp cô Thực thuyết phục được nhưng cũng có nhiều trường hợp đành bất lực. Như trường hợp của Sùng Thị S, học sinh lớp 7 của cô.
“Đang học, S có biểu hiện muốn nghỉ học lấy chồng, tôi đã phải động viên, thuyết phục em rất nhiều lần. Thậm chí, hằng ngày qua nhà đón em đến trường học để em nguôi ngoai ý định. Vậy mà, việc đón em đi học cũng chỉ kéo dài được thêm một thời gian rồi sau đó S tìm cách trốn để lấy chống”, cô Thực buồn rầu kể lại.
Hôm đến thăm nhà S, nhìn thấy cảnh em ngồi bên đứa con gái nằm trong cái giỏ hoa quả đặt dưới nền nhà, cô Thực đã bật khóc. Một đứa trẻ 14 tuổi với khuôn mặt non choẹt giờ đã làm mẹ khiến ai nhìn thấy cũng không khỏi đau lòng…
Theo Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai, trong 9 tháng năm 2023, địa phương có 87 người chưa đủ tuổi kết hôn sống chung với nhau hoặc sống chung với người khác như vợ chồng. Trong số đó, tảo hôn khi cả 2 chưa đủ tuổi kết hôn là 32 người. Cá biệt, tại thị trấn Phong Hải, huyện Bảo Thắng, một bé gái 11 tuổi (sinh năm 2012) bị kéo về làm vợ. Cơ quan Công an huyện Bảo Thắng đã có quyết định khởi tố vụ án và vận động bé gái quay về gia đình, đi học trở lại.
Cũng theo thống kê từ đầu năm 2023 đến nay, Lào Cai có 506 phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con lần đầu, tập trung ở các huyện Bắc Hà, Sa Pa, Bát Xát...
Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai đánh giá, tình trạng tảo hôn, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con… vẫn xảy ra, chủ yếu ở địa bàn các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; để lại nhiều hệ lụy cho cả gia đình và xã hội, là trở lực ngăn cản nâng cao chất lượng dân số của địa phương.
Để thực hiện hiệu quả hơn nữa công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, từng bước giảm bền vững, tiến tới xóa bỏ các vấn nạn, hủ tục trên, tỉnh Lào Cai yêu cầu các địa phương tăng cường đưa các quy định của pháp luật về tuổi kết hôn, đăng ký kết hôn, cam kết không tảo hôn... vào quy ước thôn bản, tiêu chuẩn xếp loại gia đình văn hóa.
Các cấp, ngành tập trung tuyên truyền, nhất là tại các thôn, khu dân cư có tỷ lệ tảo hôn còn cao; tổ chức tập huấn cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, tư vấn, đổi mới nội dung, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, vận động, thay đổi hành vi của đồng bào dân tộc thiểu số về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Nội dung tuyên truyền tập trung vào phổ biến những tác hại của tảo hôn đối với sức khỏe, phát triển thể chất của vị thành niên; qua đó, vận động phụ huynh thường xuyên quan tâm, quản lý, giáo dục con em, nhất là quan tâm đến đời sống tâm lý, tình cảm của con em mình trước khi bước vào độ tuổi vị thành niên.