Thiếu hụt nghiêm trọng
Dự báo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho biết, trong 5 năm tới sẽ có khoảng 1/3 công việc sẽ thay đổi theo yêu cầu thực tiễn. Trong đó, chỉ 40% lao động khó có khả năng đáp ứng yêu cầu mới khi kỹ năng lao động không được nâng lên.
Kết quả khảo sát của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội mới đây cũng cho thấy, dự kiến trong năm 2022 tại các tỉnh, thành phố vùng kinh tế trọng điểm, nhiều DN có nhu cầu tuyển dụng khoảng 700.000 lao động. Sự thiếu hụt lao động chưa xảy ra vào đầu năm mà có thể tăng vào quý II khi các DN này bắt đầu hoạt động trở lại với công suất cao nhất, lúc đó nhu cầu tuyển dụng lao động sẽ tăng cao.
Ông Đào Ngọc Dung - Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thông tin: Hiện nay, chỉ có khoảng 24,5% lao động có bằng cấp, chứng chỉ.
Mục tiêu đặt ra, đến năm 2025 có khoảng 30 - 35% lao động có bằng cấp, chứng chỉ, đến năm 2030 đạt 40 - 45%. Đây là mục tiêu rất cao, đòi hỏi nỗ lực lớn và đưa ra giải pháp là đào tạo nâng cao tay nghề, thích ứng công nghệ mới thông qua DN và cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
“Phải nâng cao hơn nữa tỉ lệ lao động qua đào tạo, nâng cao ý thức, kỹ năng nghề nghiệp của người lao động trong bối cảnh mới, trong kỷ nguyên mới với sự phát triển như vũ bão của công nghệ. Muốn vậy, cần có sự vào cuộc của nhiều bộ ngành, đoàn thể mà quan trọng nhất là giữa nhà trường và DN” - ông Tào Bằng Huy (Phó Cục trưởng Cục Việc làm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) khuyến cáo.
Chú trọng đào tạo, thu hút lao động
Nhiều chuyên gia về thị trường lao động cũng đưa ra nhận xét tương tự khi cho rằng, cần có sự đồng hành của DN trong quá trình đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao.
Chia sẻ với báo chí, bà Nguyễn Thị Vân Anh (Giám đốc kinh doanh khu vực miền Nam Cty VietnamWorks), nhà cung cấp dịch vụ tuyển dụng tại Việt Nam cho biết, nhân lực chất lượng cao đang có xu hướng tập trung vào một số khu vực trung tâm. Do đó, những khu công nghiệp, đặc biệt là những khu công nghiệp mới sẽ bị thiếu hụt nguồn nhân lực trầm trọng. Nguyên nhân thiếu hụt lao động phổ thông chất lượng cao là do sự phân bổ đào tạo theo ngành mất cân bằng, có những ngành thừa và những ngành còn thiếu.
Ngoài ra, theo bà Vân Anh, một số nhân lực chất lượng cao đã được đào tạo, quen với môi trường và phong cách làm việc của các công ty đa quốc gia cũng sẽ khó thực hiện được và đáp ứng được yêu cầu của DN trong nước.
“Chúng tôi thấy rõ sự khác biệt về nhận thức giữa các DN dẫn đến không chỉ DN không dám đăng ký để được thụ hưởng hỗ trợ của Nhà nước mà vô hình trung còn gây thiệt thòi cho người lao động.
Vì vậy, cần tháo gỡ nút thắt gắn kết giữa DN với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội ở địa phương, các cơ sở đào tạo cũng cần hoàn thiện chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu sản xuất tại các DN” - ông Nguyễn Văn Thân (Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ) đề xuất.