Khó khăn chồng khó khăn

Theo Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), do lượng khách đi tàu sụt giảm sâu, trong vòng 4 tháng đầu năm 2020, tổng công ty đã phải dừng chạy 2.126 chuyến tàu khách so với cùng kỳ. Thực hiện các biện pháp khống chế lây lan dịch bệnh COVID-19, ngành Đường sắt tiếp tục phải dừng thêm nhiều đoàn tàu khách, đặc biệt các đoàn tàu Bắc - Nam là những đoàn tàu có doanh thu cao.

Trong tháng 4.2020, toàn ngành Đường sắt được tổ chức chạy 140 đoàn tàu khách (giảm 89,62% so với cùng kỳ), tương ứng giảm 1.209 đoàn tàu khách. Doanh thu vận tải hàng hóa tháng 4.2020 bằng 65,73% so với tổng doanh thu vận tải toàn ngành. Dẫn đến 3.200 lao động thiếu việc làm.

Để vượt khó trong mùa dịch bệnh, các đơn vị vận tải liên tục đổi mới, khắc phục ảnh hưởng bằng các biện pháp tăng cường triển khai nghiệp vụ giao hàng online, vận chuyển hàng hóa từ kho đến kho, từ nhà tới nhà. Khai thác thêm các luồng hàng container vận chuyển hoa quả tươi từ phía Nam sang Trung quốc vận chuyển bằng đường sắt. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh các doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, thương mại nên sản lượng vận tải hàng hóa, nguyên vật liệu của các doanh nghiệp vận tải giảm nhẹ.

Đại diện Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại đường sắt (Ratraco) cho biết, do việc thi công, cải tạo nâng cấp tuyến đường sắt Bắc - Nam thuộc gói 7.000 tỉ đồng đã hạn chế năng lực tàu thông qua nên thời gian chạy tàu tuyến Bắc - Nam cũng bị kéo dài thêm khoảng 24 giờ so với hiện nay. Với đặc thù khai thác các nguồn hàng có giá trị cao, đòi hỏi thời gian giao nhận đúng giờ như hàng sữa, bách hóa tiêu dùng, trái cây tươi và hải sản vận chuyển bằng container lạnh…

Ratraco sẽ khó cạnh tranh được phương tiện đường bộ về thời gian, mặc dù Ratraco đã thực hiện vận chuyển trọn gói từ kho đến kho, từ cửa đến cửa để giảm thời gian giao hàng. Cùng đó, đại diện VNR cho rằng, do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 và triển khai thi công các công trình thuộc gói 7.000 tỉ đồng theo kế hoạch, dự báo kết quả sản xuất vận tải đường sắt năm 2020 sụt giảm nghiêm trọng.

Dự kiến, doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải đường sắt chỉ đạt hơn 3.200 tỉ đồng (giảm 35,6% so với năm 2019, tương ứng giảm 1.783,8 tỉ đồng). Trong đó, riêng doanh thu vận tải chỉ đạt 2.668,6 tỉ đồng (giảm 37,5%, tương ứng giảm 1.601,4 tỉ đồng). Tình trạng này dẫn đến kết quả sản xuất kinh doanh vận tải dự kiến lỗ trên 600 tỉ đồng.

Xin miễn 8% phí sử dụng kết cấu hạ tầng

Đối với sản xuất kinh doanh vận tải Đường sắt năm 2020 là năm rất khó khăn, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải Đường sắt phải chịu ảnh hưởng nặng nề do tác động của dịch bệnh ngay vào giữa chiến dịch vận tải Tết, nguy cơ không còn đợt vận tải Hè để khôi phục doanh thu do học sinh phải lùi thời gian nhập học.

Thêm việc thi công các công trình Đường sắt thuộc Dự án 7.000 tỉ đồng vốn đầu tư công trung hạn của Chính phủ đoạn từ Vinh đến Nha Trang. Dự báo các công trình sẽ triển khai thi công vào giữa Quý III/2020, làm giảm năng lực thông qua trong tổ chức chạy tàu.

Theo ông Hoàng Gia Khánh - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam - để hỗ trợ doanh nghiệp vận tải giảm bớt khó khăn do ảnh hưởng xấu của dịch bệnh, tập trung nguồn lực kích cầu tiêu dùng, nâng cao chất lượng phục vụ hành khách, đảm bảo việc làm và đời sống cho người lao động, khôi phục sản xuất và tăng thu nộp ngân sách Nhà nước năm 2020.

Để giảm bớt khó khăn cho các doanh nghiệp vận tải đường sắt, vừa qua VNR đã kiến nghị Nhà nước cho các doanh nghiệp này được miễn trích nộp ngân sách Nhà nước phí sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt (KCHT ĐS) 8% trên doanh thu vận tải cả năm 2020. Theo đại diện VNR, nếu dịch bệnh kết thúc cuối tháng 6.2020, dự báo các doanh nghiệp vận tải Đường sắt nộp ngân sách Nhà nước đạt 297,3 tỉ đồng. Trong đó, dự kiến phí sử dụng KCHT ĐS năm 2020 (8% doanh thu vận tải) đạt 213,9 tỉ đồng. Khi doanh nghiệp phục hồi sản xuất tốt hơn dự báo trên, thì phần thu nộp Ngân sách Nhà nước cũng sẽ tăng theo tỉ lệ quy định. 

Cũng theo VNR, tổng chi phí sản xuất các đơn vị kinh doanh vận tải đường sắt phải giảm cả năm 2020 dự kiến là 1.132,8 tỉ đồng nhưng vẫn không cân bằng được thu chi năm 2020. Ngay cả nộp ngân sách Nhà nước cũng giảm, ước giảm khoảng 36,4% so với cùng kỳ.