Nhân dịp kỷ niệm 75 năm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2.9.1945 - 2.9.2020), chúng tôi có dịp trò chuyện cùng với bà Nguyễn Thị Hiên - cựu Tổ trưởng tổ tuyên truyền phường Nhân Chính (quận Thanh Xuân, Hà Nội) tâm sự về những tháng ngày lịch sử trọng đại của dân dân tộc mà bà may mắn được tham dự.
Là người tham dự lễ mít tinh ngày Quốc khánh, bà Nguyễn Thị Hiên không khỏi xúc động mỗi lần nhớ về mùa thu lịch sử và lời Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập trước hàng triệu đồng bào cả nước.
“Thời điểm đó tôi là trưởng ban tuyên truyền của xã, trước ngày Quốc khánh 2.9.1945, tổ tuyên truyền đã thức trắng đêm để làm khẩu hiệu, băng dôn, biểu ngữ chào mừng. Trời vừa sáng tỏ, cả xã đã nhộn nhịp tiếng cười nói, tất cả đều tập trung tại một khu đất rộng cùng với các làng bên cạnh đi bộ đến Quảng trường Ba Đình” - bà Hiên nhớ lại.
Trong trí nhớ của bà Hiên, ngày Độc Lập được sắp xếp tổ chức vào buổi chiều để buổi sáng nhân dân vùng ngoại thành và các tỉnh lân cận có thể kịp thời gian về dự. Nhiều gia đình còn thổi cơm, làm xôi nắm, đi bộ thành từng toàn dài vào nội thành từ lúc nửa đêm.
Thời điểm đó, từng đoàn người tỏa ra các tuyến phố như Phan Đình Phùng, Cửa Bắc, Điện Biên, Hoàng Diệu, Hoàng Hoa Thám, Quán Thánh sau đó lần lượt đổ về vườn hoa Ba Đình, xếp thành từng hàng ngăn nắp.
Bà Hiên cũng cho biết, lễ đài nơi Bác Hồ đứng cao chừng 4m, được trang trí theo hình dáng lượn sóng, ở giữa có ngôi sao vàng lớn. Bốn mặt lễ đài trang trí được gắn bằng những tấm vải đỏ, ở mỗi điểm tiếp giáp tết thành bông hoa lớn trông rất đẹp.
Tiếp đó, hai mặt hai bên có bệ cao, giữa có ngôi sao vàng, bày biện một chiếc lư hương lớn bằng gỗ, bên trong có đặt đỉnh đồng. Nhiều phụ lão ở ngoại thành còn mang cả chiêng, trống đến rất vui nhọn nhưng cũng không kém phần trang nghiêm.
“Đoàn xe ô tô vừa tiến vào phía sau lễ đài thì tiếng reo mừng đã rộn ràng như sấm dậy. Cuộc mít tinh bắt đầu. Đúng 14h ngày 2.9.1945, Bác Hồ đã đọc Tuyên ngôn độc lập trên Quảng trường Ba Đình lịch sử. Trên lễ đài, Bác Hồ mặc lễ phục kaki, râu đen, mắt sáng, với dáng vẻ gần gũi. Cả quảng trường tuy chật kín như nêm thế nhưng ai cũng có ý thức và giữ gìn trật tự.
Tôi nhớ nhất khoảnh khắc Bác vừa cất tiếng hỏi: “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?” thì lúc đó hàng vạn người dân đồng thanh, đồng ứng cùng nhau đáp lại: “Có ạ”"- bà Hiên tâm sự.
Trong tình hình hiện nay, bà Hiên cho rằng trước mỗi thời khắc quan trọng của dân tộc, trước mỗi sự kiện lớn lao của Tổ quốc, vai trò của nhân dân ngày càng được phát huy rõ nét. Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, nhân dân ta đã có những tình cảm, sự đóng góp, gắn bó thắm thiết, đồng lòng cùng đất nước chống dịch. Từ đó phát huy được vai trò, sức mạnh của cả dân tộc trong thời bình cũng như thời chiến.
Ông Nguyễn Văn Chung - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Nhân Chính cho biết, bà Nguyễn Thị Hiên là một trong số ít nhân chứng còn lại từng tham dự lễ mít tinh ngày độc lập đầu tiên của dân tộc.
"Bà Nguyễn Thị Hiên đã có nhiều đóng góp trong phong trào yêu nước, công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia các lớp bình dân học vụ, phong trào hụ gạo cứu đói, diệt giặc dốt, giặc đói sau năm 1945. Với nhiều thành tích đó, bà Hiên đã được nhà nước trao trặng Huân chương chống Mỹ hạng hai, Huân chương vì sự ngiệp giáo dục, Huy chương vì sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc, Huy chương vì sự nghiệp chữ thập đỏ Việt Nam..." - ông Chung cho biết.