Thông tin từ Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) ngày 25.10 cho biết, cơ sở nhà đất tại 551 Nguyễn Văn Cừ, quận Long Biên, TP.Hà Nội (Nhà máy Xe lửa Gia Lâm) được đầu tư xây dựng theo dây chuyền công nghệ do Chính phủ Ba Lan viện trợ vào năm 1970 để phục vụ cho sản xuất công nghiệp, chế tạo, sửa chữa, đầu máy toa xe phục vụ cho ngành đường sắt.

Với tổng diện tích hơn 203.000 m2, kết cấu chính của cơ sở công nghiệp này gồm: Hệ thống đường sắt bao quanh khổ 1.000mm và 1.435mm, dẫn vào các nhà xưởng, nối thẳng với ga Gia Lâm và hòa vào hệ thống đường sắt quốc gia; Hệ thống kiến trúc, nhà xưởng sản xuất và khu nhà điều hành, kho chứa vật liệu...

Năm 2013, UBND TP.Hà Nội đã có quyết định cho Tổng công ty ĐSVN thuê toàn bộ diện tích này để giao cho Nhà máy Xe lửa Gia Lâm tiếp tục sử dụng cùng với công trình đã xây dựng làm văn phòng làm việc và cơ sở sản xuất kinh doanh.

Đến năm 2014, Sở Tài chính TP.Hà Nội có quyết định phê duyệt đơn giá thuê đất tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm theo đơn giá thuê đất kinh doanh, áp dụng đối với toàn bộ diện tích hơn 203.000 m2 này, mà chưa chia tách diện tích đất được miễn (đất kết cấu hạ tầng đường sắt), diện tích đất được giảm (hồ điều hòa) tiền thuê với các phần diện tích khác theo đúng hiện trạng quản lý, sử dụng của Tổng công ty ĐSVN từ trước.

Do vậy, tiền thuê đất bị đội lên quá cao, đường sắt chưa thể thanh toán hết. Sau nhiều lần kiến nghị, cơ quan thuế xác định đường sắt phải trả tiền thuê đất (từ 18.11.2013 đến 31.12.2019) hơn 380 tỉ đồng. Đường sắt đã trả hơn 129 tỉ và chưa trả hơn 252 tỉ tiền thuê đối với phần diện tích theo tổng công ty là diện tích đất kết cấu hạ tầng đường sắt và công trình công nghiệp đường sắt.

Ngoài ra còn tiền thuê đất và tiền phạt nộp chậm từ năm 2020 đến nay cũng lên con số cả trăm tỉ đồng, một con số khá lớn trong bối cảnh vô cùng khó khăn hiện nay. Nếu được cơ quan có thẩm quyền xác nhận diện tích đất công nghiệp và diện tích đất kết cấu hạ tầng đường sắt sẽ được giảm, miễn tiền thuê theo luật định.

Do đó, Tổng công ty ĐSVN kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải xem xét, xác nhận diện tích đất thực tế thuộc đất kết cấu hạ tầng đường sắt nối liên hoàn với đường sắt quốc gia là 63.269 m2; Diện tích đất công trình công nghiệp đường sắt là hệ thống kho, xưởng, công trình bổ trợ, khu xử lý nước thải thuộc dây chuyền công nghệ do Ba Lan thiết kế, xây dựng là 140.604 m2 do Tổng công ty đang sử dụng tại cơ sở nhà, đất tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm, làm cơ sở để được miễn giảm tiền thuê đất, giảm khó khăn cho doanh nghiệp.