Giữa tháng 7 vừa qua, tỉnh Hà Giang đã long trọng tổ chức lễ truy điệu, an táng 6 hài cốt liệt sĩ tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Vị Xuyên. Trước đó, trong tháng 2 và tháng 4.2024, 18 hài cốt liệt sĩ cũng đã được truy điệu, an táng tại Nghĩa trang Vị Xuyên.
Đây là những hài cốt liệt sĩ hy sinh trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc được Đội tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Giang tìm kiếm, cất bốc tại các điểm cao, các khe đá. Nhiều hài cốt liệt sĩ được tìm thấy trong quá trình rà phá bom mìn vật nổ sau chiến tranh.
Nhiều năm qua, nhờ nỗ lực tìm kiếm của các đơn vị rà phá bom mìn vật nổ và Đội Quy tập hài cốt liệt sĩ của tỉnh Hà Giang, nhiều trường hợp liệt sĩ đã được tìm thấy trong niềm hạnh phúc vỡ òa của các thân nhân.
Trường hợp của liệt sĩ Nguyễn Văn Quỳ, quê ở xã Thịnh Đán, huyện Đồng Hỷ (Thái Nguyên) là một ví dụ. Liệt sĩ Quỳ hy sinh năm 1985 tại mặt trận Vị Xuyên, sau gần 40 năm đã được Đội Quy tập hài cốt liệt sĩ tỉnh Hà Giang tìm thấy và đưa về trong vòng tay người thân.
Anh Nguyễn Hồng Quảng, em ruột liệt sĩ Nguyễn Văn Quỳ cho biết, hàng chục năm qua gia đình đã dành nhiều thời gian, công sức đau đáu lặn lội tìm kiếm thông tin, phần mộ của anh trai trên đất Hà Giang nhưng không có kết quả.
"Niềm vui như vỡ òa khi anh trai tôi đã được các cán bộ trong đội quy tập hài cốt liệt sĩ tìm thấy, nỗi đau mất mát người thân của gia đình cũng được vơi đi phần nào. Tôi mong rằng nhiều liệt sĩ sẽ được tìm thấy để thân nhân được đón các anh về", anh Quảng xúc động.
Theo thống kê của 12 đầu mối đơn vị tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trên tuyến biên giới Hà Giang, giai đoạn 1979 - 1989 có hơn 4.000 cán bộ chiến sĩ hy sinh. Số còn nằm lại trên các chiến trường còn khoảng trên 1.300 liệt sĩ đang tiếp tục được tìm kiếm, quy tập.
Nhiều hài cốt liệt sĩ chưa được quy tập trên địa bàn tỉnh Hà Giang phần lớn đều nằm ở những khu vực ô nhiễm bom mìn. Từ năm 2013 đến nay, các đơn vị rà phá bom mìn, các địa phương và người dân đã phát hiện, cất bốc được hàng trăm bộ hài cốt liệt.
Trung tá Hoàng Vũ Dũng, Phó đội trưởng Đội Quy tập hài cốt liệt sĩ (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Giang) cho biết, từ năm 2018, tỉnh Hà Giang đã thành lập Đội Quy tập để đẩy mạnh việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
"Anh em trong đội luôn xác định đây là nhiệm vụ thiêng liêng và lúc nào cũng sẵn sàng để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Hơn 6 năm qua, từ các nguồn thông tin của các cựu chiến binh, của bà con nhân dân dọc biên giới, từ tư liệu lịch sử của các đơn vị quân đội, anh em trong đội đã tìm kiếm, quy tập được trên 125 hài cốt liệt sĩ và 1 mộ tập thể", Trung tá Dũng cho hay.
Từ năm 2012 đến nay, lực lượng công binh Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Giang đã dò tìm, xử lý thành công hơn 15 tấn bom mìn vật nổ phần lớn sót lại chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc. Việc này đã giúp làm sạch hơn 12.000ha đất giúp người dân các xã biên giới yên tâm canh tác cũng như tạo điều kiện thuận lợi để tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
Tuy vậy, trên khắp tỉnh Hà Giang vẫn còn hơn 77.900ha đất cần làm sạch. Trong đó 7.500ha có mật độ vật nổ dày đặc và trong những khe đá, thung sâu đó vẫn còn nhiều hài cốt liệt sĩ chưa được tìm thấy. Khi thời gian càng qua đi thì công tác tìm kiếm, quy tập càng gặp nhiều khó khăn hơn.