Mặc dù 2 ngày qua, tình trạng cạn khô trên sông Lô đã được cải thiện do Nhà máy Thuỷ điện Tuyên Quang tăng cường xả nước phát điện nhưng việc này cũng không giúp những người nưôi cá lồng yên tâm, bởi con nước thất thường.

Khu vực cầu Nông Tiến (tổ 4, phường Nông Tiến, TP Tuyên Quang) có khoảng 10 gia đình gắn bó với nghề nuôi cá lồng gần chục năm nay. Chưa khi nào họ thấy nước sông Lô lại xuống thấp đến vậy.

Ông Lê Văn Sáng (tổ 4, phường Nông Tiến) cho biết, gia đình ông sinh sống ở khu nhà bè trên sông Lô từ năm 1968 đến nay. Nhưng đây là lần đầu tiên ông thấy nước sông xuống thấp đến vậy, gần như toàn bộ sống lồng nuôi cá của ông đã ngừng hoạt động từ vài tháng nay.

"Sống trên sông nước thì chỉ bám lấy cái nghề đánh bắt, chải lưới, nuôi cá mà kiếm sống thôi. Trước thì gia đình nuôi 11 lồng cá, mực nước xuống thấp như hiện nay rất khó để nuôi mà có nuôi cũng rủi ro cao khi nước cạn bất ngờ, cá chết. Chài lưới cũng khó đủ sống qua ngày" - ông Sáng than thở.

Gần đó, những chiếc lồng cá của hộ gia đình bà Đoàn Thị Kính cũng đã được cho lên bờ để khô cả tháng nay. Những năm trước ở thời điểm này, nước sông Lô đã lên cao, thậm chí có lũ tiểu mãn nhưng năm nay khô hạn trầm trọng đã khiến cuộc sống bị đảo lộn.

Bà Kính cho hay: "Như mọi năm, lúc sông Lô xuống thấp nhất thì nhà thuyền của gia đình tôi vẫn nổi được khi còn cách đáy sông gần 40cm. Năm nay, khu nhà thuyền của gia đình bị mắc cạn trên bờ, cách lòng sông vài chục mét. Trong khi đó, những chiếc lồng cá cuối cùng của nhà tôi đã được chuyển ra gần giữa dòng. Nhưng nước sông lên xuống thất thường lắm, mấy hôm trước cạn khô, có đoạn còn đi qua được".

Số liệu từ Đài Khí tượng và Thủy văn tỉnh Tuyên Quang, mực nước sông Lô, đoạn qua TP Tuyên Quang trong ngày 19.5 xuống thấp kỷ lục, với mức 11,43 m. Đây là mức thấp chưa từng có trong nhiều năm qua.

Chính quyền địa phương khuyến cáo các hộ nuôi cá lồng cần đặt vị trí đặt lồng/bè phải nằm trong vùng quy hoạch để phát triển nuôi trồng thủy sản hoặc phải được sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền. Việc đặt đáy lồng/bè phải cách đáy sông ít nhất 0,5m vào lúc mức nước thấp nhất.

Theo ông Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn Quốc gia, dự báo hiện tượng El Nino có thể xuất hiện vào nửa cuối mùa hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng 70-80%, thời tiết ít mưa, các đợt nắng nóng xuất hiện khốc liệt và kéo dài hơn so với trung bình nhiều năm.

"El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước với mức phổ biến từ 25 đến 50%, vì thế nguy cơ cao xảy ra khô hạn cục bộ, hoặc diện rộng ở những nơi có nhu cầu dùng nước nhiều cho sản xuất và sinh hoạt, trong các tháng mùa khô năm 2023" - ông Khiêm khuyến cáo.

Cũng theo Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia, cần đề phòng tình trạng ít mưa dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước trong những tháng đầu năm 2024 trên phạm vi toàn quốc. Các địa phương rà soát đánh giá nhu cầu dùng nước cho sản xuất và sinh hoạt để điều chỉnh kế hoạch phù hợp.

Đặc biệt là đối với các khu có hoạt động nuôi trồng thuỷ sản trên sông, hồ và phát triển du lịch trong những tháng mùa khô năm 2023 cần chủ động ứng phó. Các hồ chứa cần xem xét điều chỉnh kế hoạch vận hành, sản xuất để ứng phó với nguy cơ thâm hụt lượng mưa trong điều kiện El Nino.