Một hiện tượng xuất bản cần được xem lại
Hội thảo có sự tham gia chia sẻ của ThS quản trị chất lượng chuyên sâu về an toàn thực phẩm Vũ Thế Thành; TS-BS Trần Phạm Chí - Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện T.Ư Huế và TS Phạm Nguyên Quý - Bác sĩ chuyên khoa ung thư nội khoa Bệnh viện T.Ư Kyoto Miniren, Nhật Bản. Ba diễn giả của hội thảo, đồng thời cũng là tác giả cuốn sách “Một nửa sự thật” vừa ra mắt độc giả trong tuần qua.
“Nhân tố enzyme” của bác sĩ Hiromi Shinya được xuất bản lần đầu năm 2005 tại Nhật Bản, sau đó trở thành cuốn sách best- seller tại xứ sở Hoa Anh Đào với khoảng 2 triệu bản được bán ra; trở thành hiện tượng xuất bản tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam và được nhiều người tin tưởng.
Trong cuốn “Nhân tố Enzyme”, BS Shinya cho biết: Từ việc quan sát những bệnh nhân ông chữa trị, ông thấy có rất nhiều quan điểm phổ biến về dinh dưỡng được dùng mỗi ngày là những quan điểm sai lầm. Từ đó ông đưa ra nhiều hướng dẫn về ăn uống chữa bệnh theo quan điểm mới của mình; mà đáng nói những quan điểm này không có kiểm chứng khoa học xác đáng, thậm chí trái ngược hẳn với nhiều kiến thức y khoa đã được công nhận.
Khi quá tin tưởng và thực hành theo phương pháp ăn uống (và ăn uống để chữa bệnh) của BS Shinya trong thời gian dài, độc giả nhẹ thì gặp một số rối loạn về sức khỏe; nặng hơn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng cũng như đánh mất cơ hội chữa trị bệnh tốt nhất của bản thân hoặc người thân.
“Một nửa sự thật” của các chuyên gia Việt Nam đã nêu lên những câu hỏi lớn nhằm phản bác những điều BS Hiromi Shinya đề cập như: “Có thật sữa bò là thực phẩm có hại nhất cho cơ thể”? “Chẳng lẽ nghe lời BS Shinya vứt muối tinh đi”? “”Đường cát có đáng sợ như BS Shinya cảnh báo không”? “Trà xanh có dẫn đến ung thư dạ dày”? “BS Shinya hiểu sai về lò vi sóng”? “Đừng đề cao cái này bằng cách hạ thấp những cái khác”, hoặc “BS Shinya hiểu không đúng về thuốc chống ung thư”v.v…
“Té ngửa" về các quan điểm của BS Shinya
Chuyên gia Vũ Thế Thành cho biết: “Bác sĩ Shinya đã đề cao những thực phẩm trong phương pháp ăn uống mang tên mình bằng cách hạ thấp các thực phẩm khác như: Sữa, sữa chua, trà, dầu ăn tinh luyện, muối, đường tinh luyện…
Ông dùng bằng chứng là 300.000 trường hợp lâm sàng mà ông quan sát được trong vài chục năm hành nghề để chứng minh quan điểm đó… nhưng không ai biết công trình nghiên cứu của ông ra sao, phương pháp nghiên cứu, chọn mẫu, thống kê kết quả thế nào? Độ tin cậy phải hiểu là… zero; nhưng cuối cùng ông vẫn đi đến kết luận, đó là “minh chứng tuyệt vời cho giả thuyết”…
Với cuốn sách “Một nửa sự thật” này, chúng tôi muốn đáp trả dưới góc nhìn sự thật về những loại thực phẩm mà BS Shinya phê phán là có hại, cần loại bỏ. Phản biện nhằm làm rõ lập luận của BS Shinya, mà chủ yếu ông dùng 50% cái đúng để biến 50% cái sai thành đúng gây ra nhiều hoang mang, thậm chí ảnh hưởng bất lợi cho sức khỏe của độc giả”.
Về phần mình, TS-BS Trần Phạm Chí cho biết: “BS Shinya đã lồng ghép những kiến thức khoa học thật giả lẫn lộn, rồi đưa ra những kết luận không có căn cứ. Nếu bạn đọc không có kiến thức vững vàng, sẽ dễ bị cuốn và thực hành theo, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc về sức khỏe”.
Với tư cách là một bác sĩ chuyên ngành ung thư, TS-BS Phạm Nguyên Quý cho biết, ông cũng “té ngửa” về các quan điểm của BS Hiromi Shinya trong việc coi các loại thuốc chống ung thư không khác gì thuốc độc giết người và khuyên người bệnh “tốt nhất là không dùng”.
“Thực tế, BS Shinya không phải là bác sĩ chuyên khoa hóa trị nên không hiểu lợi ích của hóa trị trong nhiều tình huống thực tế. Ông cũng không được cập nhật những tiến bộ hóa trị so với 20 năm trước; đồng thời quá cực đoan về tác dụng phụ của hóa trị vì xem enzyme là yếu tố độc tôn và cho rằng mọi loại hóa trị đều phá hủy enzyme… Quan điểm này sẽ làm nhiều người bệnh tự động từ chối hóa trị sau mổ, trong khi nó lại là phương thức có thể giúp ngăn ngừa tái phát tốt nhất và cải thiện thời gian sống đối với nhiều tình huống ung thư”.
MedInsights là dự án xuất bản có mục đích mang lại cho người Việt Nam các tri thức y học hiện đại, dưới các phương thức và hình thức xuất bản mới mẻ, đa dạng. Còn YHCĐ là một dự án thiện nguyện được một số bác sĩ Việt Nam đang làm việc trong và ngoài nước thành lập nhằm chia sẻ những cách thức để độc giả bảo vệ sức khỏe trong đời sống hằng ngày.