Tại hội thảo, ông Mai Thành Chung - Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam, đại diện nhóm nghiên cứu đã công bố kết quả khai quật tại hang đội 4, vùng lõi quần thể danh thắng Tam Chúc.

Theo ông Chung, trong cuộc khai quật lần thứ nhất hang đội 4 tại vùng lõi quần thể danh thắng Tam Chúc, tại hố khai quật H1 đã phát hiện 3 mộ táng của trẻ em và người trưởng thành. Đây là dạng mộ cải táng và mộ song táng được chôn theo tư thế nằm co bó gối, có lịch sử cách ngày nay khoảng 10.000 năm.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng phát hiện di tích động vật bao gồm vỏ nhuyễn thể, cùng với xương răng động vật được phát hiện với số lượng đáng kể qua diễn biến của các lớp đào. Đa số di cốt động vật phát hiện trong hố khai quật này đều là các loài thú nhỏ. Đây được xem là nguồn thức ăn quan trọng của cư dân cổ trong quá khứ.

Ngoài ra, loại hình công cụ đá tại hố khai quật không lớn nhưng các đặc điểm về loại hình, kỹ thuật cho thấy sưu tập hiện vật đá ở đây thuộc văn hóa Hòa Bình.

Đáng chú ý, vào tháng 3.2023, Viện Khảo cổ học, Bảo tàng Hà Nam và Công ty THHH Dịch vụ du lịch Tam Chúc cũng phối hợp khảo sát tại Thung Na (thuộc tổ 8, thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng).

Tại hang Thung Na 1 và mái đá Thung Na 3 cũng đã phát hiện các dấu tích cổ sinh thời tiền sử và văn hóa vật chất của giai đoạn sơ sử. Những phát hiện về hóa thạch động vật, hiện vật như nhiều mảnh gốm vặn thừng, màu nâu đỏ thuộc nền văn hóa Đông Sơn.

Nhóm khảo sát cũng phát hiện một di tích giai đoạn tiền sơ sử trên đỉnh núi Lò Vôi gần khu vực Tam Quan ngoại chùa Tam Chúc, trên đỉnh núi phát hiện nhiều vỏ nhuyễn thể biển cùng với ốc suối chặt trôn.

Tại vị trí đỉnh núi với diện tích rộng khoảng 60m2 cũng phát hiện các mảnh miệng, mảnh thân của các đồ gốm nằm cùng với nhuyễn thể biển và nước ngọt. Kết quả khảo sát cho thấy, khu vực này tồn tại nhiều di tích có niên đại cuối thế Pleistonece tới Holocene muộn (cách đây 10.000 - 12.000 năm), được cư dân cổ sử dụng và cư trú qua nhiều thời kỳ.