Đại biểu Nguyễn Thái Học nhấn mạnh: Trong vụ việc đoàn thanh tra của Bộ Xây dựng bị công an lập biên bản và tạm giữ về hành vi vòi tiền, trước hết có trách nhiệm của đoàn; thứ hai là bộ chủ quản thành lập đoàn phải có trách nhiệm quán triệt, theo dõi hoạt động của đoàn thanh tra.

Đặc biệt ở đây có vấn đề đạo đức công vụ. Khi chọn người đi thanh tra, phải chọn người có phẩm chất đạo đức, phải được sự tin tưởng. Bản thân cơ quan chức năng khi thành lập đoàn kiểm tra đã làm tốt khâu này chưa mà để xảy ra sự việc này?

Trưởng đoàn thanh tra của Bộ Xây dựng thực hiện nhiệm vụ thanh tra tại Vĩnh Phúc là Phó Trưởng Phòng Phòng chống tham nhũng thuộc Thanh tra Bộ Xây dựng. Cán bộ này vừa được bổ nhiệm 2 tháng mà lại để xảy ra sự việc trên. Ông có suy nghĩ gì trước sự việc này?

- Đây là vấn đề cần đặt ra, tại sao vừa bổ nhiệm cán bộ lại có dấu hiệu vi phạm, trong khi trước đó phải trải qua quá trình đánh giá, theo dõi thì mới được bổ nhiệm.

Tôi nghĩ cần xem lại quy trình bổ nhiệm, việc đánh giá năng lực, phẩm chất, đạo đức cán bộ như thế nào mà lại xảy ra việc này. Trong vụ việc, ngoài trách nhiệm của đoàn kiểm tra, trách nhiệm của cơ quan thành lập đoàn kiểm tra, trách nhiệm của đơn vị chịu sự kiểm tra thì còn liên quan đến công tác cán bộ. Sự việc chứng tỏ khâu bổ nhiệm chưa tốt nên lựa chọn người không đúng, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Ông đánh giá thế nào khi lên tiếng về sự việc, Bộ Xây dựng nói sai phạm này chỉ mang tính cá nhân, ai sai sẽ xử lý người đó?

- Tôi đồng ý là trách nhiệm cá nhân, nhưng cần nhớ cá nhân này đang đi thực hiện công vụ do Bộ Xây dựng cử đi làm, giao nhiệm vụ. Vậy từ một sai phạm của cá nhân nhưng đã ảnh hưởng rất lớn đến trách nhiệm của một ngành, ở đây là ngành thanh tra.

Theo ông, trách nhiệm người đứng đầu nên xử lý thế nào để công tác thanh - kiểm tra hiệu quả hơn và tránh được tiêu cực?

- Lâu nay, dư luận vẫn đặt vấn đề có tiêu cực hay không trong hoạt động thanh tra. Trên thực tế là có chứ không phải không. Những sự việc vừa rồi bị lọt ra cho thấy cần phải siết chặt lại hoạt động của thanh tra, nhất là khâu lựa chọn cán bộ, thành lập đoàn kiểm tra giám sát.

Lâu nay, nhiều đại biểu Quốc hội vẫn đặt ra việc có hay không tham nhũng ngay trong cơ quan phòng chống tham nhũng. Vụ việc này có phải là một minh chứng không?

- Thanh tra chuyên ngành thì không phải cơ quan chống tham nhũng, nhưng vấn đề ở đây là hoạt động thanh - kiểm tra có vai trò rất quan trọng trong việc phát hiện ra sai phạm ở lĩnh vực xây dựng, để khắc phục; nhưng thông qua việc thanh tra lại đi vi phạm. Điều này khiến dư luận, người dân bức xúc, không đồng tình và cơ quan chức năng phải soát xét lại hoạt động thanh tra, để làm sao hoạt động này đúng với ý nghĩa là phát hiện sai phạm để xử lý, chứ không phải là lại đi sai phạm.

Như ông nói, rõ ràng phải có cơ chế để bịt lại kẽ hở, giám sát cơ quan thanh tra tốt hơn. Nếu xảy ra sai phạm mà cứ vin vào đây chỉ là sai phạm cá nhân thì sau này, cơ chế giám sát ra sao để nâng cao hiệu quả?

- Cơ chế tốt nhất ở đây là tự kiểm tra, giám sát từ trong đoàn, từ đối tượng chịu sự kiểm tra và cơ quan chủ quản khi thành lập đoàn. Sâu xa hơn nữa vẫn là công tác cán bộ, làm sao lựa chọn cho đúng những người có phẩm chất, năng lực để bổ nhiệm vào vị trí thanh tra.

Điều này, nhiều cơ quan chưa chú trọng. Khi chưa chú trọng thì chưa lựa chọn đúng người. Hơn hết, con người được bổ nhiệm làm công tác thanh - kiểm tra giám sát phải tốt, nếu không tốt thì quy trình giám sát tốt như thế nào, vẫn khó lòng kiểm soát được.

- Xin cảm ơn ông đã chia sẻ!