Còn lúng túng trong câu chuyện quản lý

Trao đổi với phóng viên, bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Môi trường kinh doanh và Năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng dự thảo Nghị định lần này đã tiếp thu ý kiến của Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) về tách riêng loại hình dịch vụ ứng dụng kết nối. Tuy nhiên, các nội dung quy định đối với nhóm dịch vụ này như trong dự thảo chưa phù hợp. Dự thảo vẫn sử dụng công cụ quản lý cũ để áp vào quản lý mô hình kinh doanh mới, dẫn tới chồng chéo về khái niệm và quy định.

"Điều đó thể hiện sự lúng túng của cơ quan soạn thảo, chủ yếu vì mục tiêu dễ quản lý cho cơ quan nhà nước hơn là tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp, khuyến khích các ý tưởng kinh doanh sáng tạo. 

Dự thảo vẫn giữ nguyên nhiều quy định về điều kiện kinh doanh không cần thiết, can thiệp quá sâu vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, gây tốn kém chi phí và có thể làm mất cơ hội, làm suy giảm tinh thần kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này đi ngược với quyết tâm và nỗ lực của Chính phủ về cải cách cách thể chế và cải thiện môi trường kinh doanh." bà Thảo phân tích.

Theo bà Thảo, những quy định không cần thiết có thể kể đến như: yêu cầu các xe kinh doanh vừa phải có phù hiệu của từng loại xe, vừa phải niêm yết trong xe hoặc phải có hộp đèn nóc với những chữ viết tương tự; yêu cầu báo cáo chi tiết của mỗi giao dịch cho cơ quan quản lý trước khi thực hiện vận tải...

Cùng quan điểm nhiều chuyên gia trong ngành cho rằng những quy định trong dự thảo lần thứ 9 của nghị định vẫn chủ yếu vì sự thuận lợi cho cơ quan quản lý nhà nước mà đẩy khó khăn về doanh nghiệp. 

Cơ quan quản lý vẫn hướng tới việc tiếp tục sử dụng các công cụ quản lý dựa trên cảm quan (như phù hiệu, chữ niêm yết, hộp đèn,...) và điều này sẽ không giúp tăng thêm hiệu quả quản lý, ngược lại làm tăng chi phí quản lý do cần nhiều nhân lực quản lý hơn, đồng thời tạo cơ hội cho các hành vi tùy tiện, nhũng nhiễu. Thậm chí, còn có sự lo ngại về năng lực của cơ quan quản lý nhà nước trong việc tiếp nhận thông tin và quản lý doanh nghiệp. 

"Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị bãi bỏ các điều kiện kinh doanh này, nhưng không được ban soạn thảo tiếp thu.” một chuyên gia trong ngành nhận định.

Chưa ngã ngũ chuyện định danh xe công nghệ

Dự thảo này được nhận định là chưa xử lý được hai vấn đề tiếp tục gây tranh cãi là định danh dịch vụ kết nối giữa lái xe và hành khách và có cần phải gắn đèn taxi trên nóc xe hợp đồng dưới 9 chỗ sử dụng ứng dụng kết nối với hành khách qua thiết bị di động. 

Cụ thể, với cùng một loại hình dịch vụ ứng dụng kết nối, đặt xe trên thị trường (như Grab, FastGo, Go-Viet, Be), dự thảo Nghị định hiện đưa ra 3 khái niệm và quy định khác nhau do 3 Bộ quản lý (chưa kể các cơ quan quản lý chuyên ngành khác như công an, quản lý giá, thuế,...), bao gồm: kinh doanh vận tải (do Bộ Giao thông vận tải quản lý), thương mại điện tử (do Bộ Công Thương quản lý), và nền tảng công nghệ (do Bộ Thông tin và Truyền thông quản lý). Điều này gây nên sự chồng chéo nghiêm trọng, khó hiểu cũng như khó thực thi cho cả cơ quan quản lý và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, dự thảo quy định yêu cầu toàn bộ các xe ô tô dưới 9 chỗ kinh doanh vận tải hành khách bằng taxi, theo hợp đồng sử dụng hợp đồng điện tử, xe du lịch sử dụng hợp đồng điện tử phải có hộp đèn gắn cố định trên nóc xe, kích thước hộp đèn tối thiểu 12 x 30 cm.

Điều này vô hình chung biến mô hình xe hợp đồng ứng dụng hợp đồng vận tải điện tử trở thành mô hình taxi truyền thống, buộc mô hình có ứng dụng KHCN mới vào khuôn khổ pháp lý cũ cho mô hình cũ, tạo thêm chi phí, gây khó cho doanh nghiệp.