Tháng 10.2017, báo Lao Động đã có bài “Ai phải chịu trách nhiệm về nạn 'cát tặc' sông Gianh?” phản ánh về tình trạng sông Gianh bị “rút ruột” bởi “cát tặc”, gây bức xúc cho dư luận vì chưa được xử lý triệt để. Sau khi báo phản ánh, chính quyền địa phương đã tăng cường công tác kiểm tra, nhiều trường hợp đã bị xử lý.
Tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn sau đó, tình trạng trên lại tiếp tục xảy ra dọc sông Gianh, đoạn qua huyện Tuyên Hóa và huyện Quảng Trạch.
Theo phản ánh, sông Gianh đoạn qua xã Mai Hóa (huyện Tuyên Hóa), đặc biệt là tại khu vực Đuồi 27 gần Quốc lộ 12A, tình trạng khai thác cát sạn trái phép đã kéo dài nhiều năm nay.
Hằng ngày, hàng chục lượt tàu thuyền ngang nhiên hút cát từ lòng sông Gianh mà không gặp bất kỳ trở ngại nào từ lực lượng chức năng và chính quyền địa phương.
Sau khi đầy cát, các thuyền trên liền đi về và tấp vào bãi tập kết của hai công ty là Hoàng Gia và Toàn Phát tại xã Tiến Hóa cách khu vực trên khoảng 1km.
Dọc tuyến sông Gianh, tình trạng tương tự cũng xảy ra tại khu vực xã Phong Hóa, Tiến Hóa, Đức Hóa (huyện Tuyên Hóa), Cảnh Hóa (huyện Quảng Trạch). Các vị trí khai thác rầm rộ đều ngoài khu vực được cấp phép khai thác cát sạn.
Điều lạ lùng là vị trí các điểm khai thác cát sạn trái phép trên đều rất dễ quan sát và cách trụ sở UBND các xã chỉ vài trăm mét nhưng chính quyền địa phương vẫn “không biết” và không có động thái nào trước thực trạng vi phạm đang diễn ra (?!).
Theo tìm hiểu của PV, Công ty Hoàng Gia và Công ty Toàn Phát được UBND tỉnh Quảng Bình cấp phép, cắm mốc vị trí khai thác tại Bãi Bơi (xã Tiến Hóa) nhưng thời gian qua 2 đơn vị này không thực hiện khai thác đúng nơi quy định. Lãnh đạo UBND xã Mai Hóa (huyện Tuyên Hóa) cho biết, “xã cũng biết việc này, nhưng khi đi kiểm tra thì thuyền họ bỏ chạy sang xã khác nên đành… bó tay” (?!).
Liên quan đến vấn đề trên, UBND tỉnh Quảng Bình đã có công văn yêu cầu đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, xử lý theo thẩm quyền đối với các trường hợp vi phạm; kiên quyết xử lý trách nhiệm người đứng đầu địa phương nếu để xảy ra tình trạng khai thác, lập bến bãi tập kết cát, sỏi trái phép, không phù hợp với quy hoạch trên địa bàn quản lý. Đồng thời khẳng định công tác quản lý của một số địa phương còn buông lỏng, chưa quyết liệt, sự phối hợp giữa các địa phương và các cơ quan chức năng nơi có tuyến sông giáp ranh giữa các huyện, các xã chưa chặt chẽ và thường xuyên.