Quyết tâm kiểm soát khí thải xe máy

Sở GTVT TPHCM dự kiến đề xuất UBND TPHCM xem xét, chấp thuận chủ trương để thuê đơn vị tư vấn có đủ năng lực và kinh nghiệm xây dựng đề án kiểm soát khí thải đối vơi xe ôtô, xe gắn máy.

Nếu được chấp thuận, đề án có thể thực hiện vào năm 2019. Đây là cơ sở để UBND TPHCM báo cáo, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai kiểm soát khí thải môtô, xe gắn máy tại TPHCM.

Theo ông Trần Quang Lâm - Phó Giám đốc Sở GTVT TPHCM, lần này Sở GTVT sẽ xây dựng hàng loạt đầu việc, cơ sở pháp lý để tiến hành kiểm soát được khí thải của xe máy trên địa bàn.

Cụ thể, xây dựng, ban hành bộ tiêu chuẩn địa phương về khí thải mô tô, xe máy trên địa bàn thành phố. Xây dựng cơ chế chính sách và lộ trình thực hiện các giải pháp kiểm soát khí thải do mô tô, xe máy gây ra trên địa bàn TPHCM (như thu hồi xe cũ gây ô nhiễm; hỗ trợ chuyển đổi sang xe máy điện; phân vùng hạn chế giao thông…).

Ngoài ra, thực hiện kiểm định đạt tiêu chuẩn khí thải cho mô tô, xe máy tham gia giao thông tại TPHCM. Hình thành điều kiện, mạng lưới cơ sở kiểm định khí thải mô tô tại TPHCM. Xây dựng, ban hành các chính sách về thuế, giá dịch vụ để phục vụ việc xã hội hóa hoạt động kiểm định, đáp ứng nhu cầu kiểm soát khí thải mô tô, xe máy trên địa bàn TPHCM...

Cần thu hồi xe máy "quá đát"

Với tốc độ tăng xe máy trên địa bàn TPHCM từ 10 - 15%/năm và vẫn chạy với chuẩn EURO 2 (mức gây ô nhiễm môi trường nặng nề) đã kéo theo tình trạng ô nhiễm môi trường không khí ngày càng nghiêm trọng.

Đến nay tại TPHCM có gần 8,5 triệu phương tiện giao thông đường bộ, trong đó có gần 7,9 triệu xe máy. Lượng xe máy chiếm 95% phương tiện giao thông, chỉ tiêu thụ 56% lượng xăng nhưng lại thải ra 94% HC, 87% CO và 57% NOx trong tổng lượng phát thải của các loại xe cơ giới.

Theo TS Trịnh Xuân Báu – Trường đại học GTVT TPHCM, xe máy là nguồn gây ô nhiễm, vì vậy người sử dụng xe máy phải có trách nhiệm chia sẻ với cộng đồng về việc bù đắp những thiệt hại do khí thải xe máy gây ra. Việc xác định lượng khí thải phát sinh và đánh thế ô nhiễm là cần thiết. Tuy nhiên, cần phải rạch ròi thuế ô nhiễm này và các loại thế, phí khác đã được đưa vào giá thành của xăng.

Cũng theo TS Trịnh Xuân Báu, hiện nay trên thị trường có nhiều nhiên liệu thân thiện môi trường như xăng E5, CNG, LPG. Cần khuyến khích xe máy nói riêng và các phương tiện giao thông cơ giới đô thị nói sử dụng các loại nhiên liệu này. Ngoài ra, cần áp dụng tiêu chuẩn khí thải EURO4 đối với tất cả các loại phương tiện cơ giới và xây dựng lộ trình áp dụng tiêu chuẩn EURO5.

PGS.TS Nguyễn Lê Ninh - Ủy viên Hội đồng tư vấn khoa học - kỹ thuật - môi trường (Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM), cho rằng TPHCM nên sớm áp dụng các biện pháp đăng kiểm và kiểm tra khí thải đối với xe máy. Theo đó, xe máy cũng phải đưa vào kiểm định định kỳ cả về độ an toàn và tiêu chuẩn khí thải, không chỉ xe cũ mà ngay cả xe mới nếu xuống cấp, không đáp ứng an toàn về khí thải cũng không cho sử dụng.

Cũng theo PGS.TS Nguyễn Lê Ninh, đối với xe máy đã quá hạn sử dụng cần được nhà nước thu hồi lại với một giá chấp nhận được để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Còn người dân nên hy sinh lợi ích cá nhân để vì cộng đồng, xe quá hạn nếu đã thu hồi vốn rồi thì nên giao lại cho nhà nước để tránh sinh ra khí thải.

Còn theo GS Lê Huy Bá - Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý môi trường (Đại học Công nghiệp TPHCM), chỉ kiểm soát khí thải xe máy thôi thì chưa đủ mà cần nhiều giải pháp đồng bộ.

“Phải có giải pháp điều tiết giao thông sao cho thông thoáng hơn, không còn ùn tắc để giảm thời gian xe lưu thông trên đường, từ đó giảm lượng khói bụi thải vào không khí, giãn mật độ dân cư, hạn chế xe cộ vào nội ô” - GS Lê Huy Bá đề xuất.