Thuốc có nhóm tiêu chí kỹ thuật thấp nhưng lại có giá cao

Từ năm 2014 đến tháng 9.2019, Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi tổ chức đấu thầu thuốc chữa bệnh cho các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh theo kế hoạch đấu thầu thuốc được UBND tỉnh Quảng Ngãi phê duyệt vào các năm 2014, 2015, 2016, 2017 (riêng năm 2014 Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi tự tổ chức thực hiện).

Việc đấu thầu thuốc được chia làm 3 gói thầu. Cụ thể, gói thầu số 1: Thuốc theo tên Generic; Gói thầu số 2: Thuốc theo tên biệt dược; Gói thầu số 3: Thuốc đông y, thuốc từ dược liệu) với 4.436 mặt hàng thuốc có giá kế hoạch hơn 1.352 tỉ đồng. Qua đấu thầu đã có 3.878/4.436 mặt hàng trúng thầu với giá trị gần 1.124 tỉ đồng. Kết quả cung ứng thực tế đến ngày 30.9.2019 có 3.521/4.436 mặt hàng với giá trị hơn 806 tỉ đồng.

Ngoài ra, việc xây dựng số lượng và danh mục thuốc của các cơ sở y tế không sát với nhu cầu sử dụng thuốc thực tế của địa phương, có nhiều mặt hàng thuốc đã tổ chức đấu thầu, Sở Y tế đã ký thỏa thuận khung phân bổ thuốc theo đề xuất nhu cầu sử  dụng của các cơ sở y tế nhưng các cơ sở y tế không ký hợp đồng hoặc ký hợp đồng nhưng không mua, trong khi có mặt hàng lại mua vượt số lượng thuốc trên 20% mà không xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu bổ sung để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Bên cạnh đó, quá trình xây dựng danh mục và số lượng thuốc, không có thông tin, tài liệu bằng chứng làm cơ sở cho việc điều chỉnh một số mặt hàng thuốc trước đây đã sử dụng. Thậm chí, nhiều loại thuốc có nhóm tiêu chí kỹ thuật thấp nhưng lại có giá kế hoạch cao hơn nhóm tiêu chí kỹ thuật cao, hoặc thuốc có nhóm tiêu chí kỹ thuật thấp nhưng lại có giá trúng thầu cao hơn nhóm có tiêu chí kỹ thuật cao.

Ngoài ra, thuốc cùng một nhóm tiêu chí kỹ thuật, cùng hoạt chất nhưng hàm lượng thấp hơn có giá kế hoạch hoặc giá trúng thầu cao hơn…

Theo Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi, trách nhiệm của những tồn tại, hạn chế nêu trên thuộc về Sở Y tế, Tổ chuyên gia lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Tổ thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu và các cơ sở y tế sử dụng thuốc trên địa bàn tỉnh.

Chuyển hồ sơ cho công an điều tra

Ngoài mua thuốc với giá cao thì Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi cũng chỉ rõ các gói thầu do Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi tổ chức đấu thầu theo kế hoạch đấu thầu phát hiện 6 mặt hàng có giá thuốc xét duyệt trúng thầu vượt giá bán buôn kê khai, kê khai lại do Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) công bố dẫn đến giá trúng thầu vượt giá thuốc thực tế hơn 94,9 triệu đồng.

Tiếp đó, việc đấu thầu thuốc Calci lactat 500mg, trong quá trình chấm thầu chưa xem xét rõ bản chất của 2 sản phẩm dự thầu có sự tương đồng của 2 sản phẩm thuốc với nhau nhưng lại “đánh rớt” vì cho rằng, sản phẩm A.T Calmax 500 dự thầu có hoạt chất Calci lactat pentahydrat 500 không đáp ứng hàm lượng 1so với hồ sơ mời thầu là không đảm bảo dù mặt hàng này đã trúng thầu vào năm 2016).

Đồng thời, Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu sản phẩm A.T Calmax 500 trên đạt yêu cầu theo hồ sơ mời thầu nhưng tổ chuyên gia chấm thầu nói “không đạt”, dẫn đến kết quả chấm thầu sai, làm tăng giá trị trúng thầu của mặt hàng thuốc có hoạt chất Calci lactat.

Chính việc “bỏ qua” này đã dẫn đến chênh lệch giá sản phẩm Fulcalmax được cung ứng 2.828.260 ống với số chênh lệch thực tế đã cung ứng hơn 2,3 tỉ đồng. Kết luận thanh tra khẳng định đây là khoản thất thoát của quỹ bảo hiểm y tế.

Bên cạnh đó, Công ty CP dược phẩm An Thiên vừa liên danh với Cty CP thương mại dược phẩm Nhật Lệ tham dự thầu sản phẩm Fulcalmax với giá cao, vừa là nhà sản xuất thuốc A.T Calmax cho Công ty CP dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu với giá thấp hơn trong cùng một gói thầu là có xung đột, mâu thuẫn về lợi ích.

Tiếp sau đó, Công ty CP dược phẩm An Thiên lại có văn bản đề nghị Công ty CP dược phẩm Trung ương Codupha rút thầu đối với sản phẩm A.T Calmax (giá thấp hơn), và Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha cũng có công văn rút hồ sơ dự thầu mặt hàng A.T Calmax sau thời điểm mở thầu là có dấu hiệu rõ ràng của hành vi thông thầu.

Qua thanh tra cho thấy, Phòng Nghiệp vụ Dược của Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi nhận được các văn bản, kể cả văn bản yêu cầu rút thầu của Công ty CP dược phẩm An Thiên gửi cho Công ty CP dược phẩm Trung ương và văn bản rút hồ sơ dự thầu của Công ty CP dược phẩm Trung ương Codupha gửi Hội đồng đấu thầu thuốc của Sở Y tế, nhưng cá nhân giao nhiệm vụ tổ chức chấm thầu, thẩm định và tham mưu phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu không xử lý mà vẫn tiến hành hoàn thiện các thủ tục để trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu liên danh An Thiên - Nhật Lệ với sản phẩm Fulcamax là thiếu tinh thần trách nhiệm, gây hậu quả thất thoát quỹ bảo hiểm y tế, có dấu hiệu của tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Từ sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi lập thủ tục bàn giao hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc tổ chức lựa chọn nhà thầu cho hoạt chất Calci Lactat 500mg cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ngãi để thực hiện theo quy định pháp luật.