Hoàn thành sứ mạng
Cảng hàng không Gia Lâm có diện tích 302ha, nằm tại quận Long Biên (Hà Nội), được Bộ GTVT phê duyệt quy hoạch tổng thể vào năm 2006 với vai trò là cảng hàng không nội địa cấp 3C và sân bay quân sự cấp II. Hiện cảng hàng không Gia Lâm do Quân chủng Phòng không không quân quản lý và không có hoạt động bay dân sự. Do đó, việc hủy quy hoạch cảng hàng không Gia Lâm chỉ là hủy quy hoạch hoạt động bay dân dụng và hủy chức năng là sân bay lưỡng dụng. Cảng hàng không Gia Lâm vẫn giữ nguyên quy mô hiện hữu và vai trò hiện hữu là sân bay quân sự.
Theo các chuyên gia về hàng không, việc dừng hoạt động của sân bay Gia Lâm trong hệ thống sân bay quốc gia đã được Bộ GTVT đánh giá, nghiên cứu kỹ tác động của nó và thậm chí có những bất lợi khi hoạt động. Nên việc loại sân bay Gia Lâm ra khỏi hệ thống các sân bay quốc gia là điều dễ hiểu
Theo TS Trần Quang Châu - Chủ tịch Hội Khoa học công nghệ và Hàng không Việt Nam (VAAST) - sau 30 năm, Hàng không Việt Nam có một bước phát triển vượt bậc từ một đơn vị bộ đội làm kinh tế đến nay hội nhập thành công. Trong quy hoạch hàng không 1992-1997 do VAAST xây dựng thì việc phát triển sân bay Gia Lâm sẽ đạt hiệu quả cao vì đây là sân bay mang tính lịch sử trong quá trình phát triển đất nước và là cái nôi của hàng không Việt Nam.
Tuy nhiên, do các hạn chế về nguồn vốn nên Bộ GTVT chưa tiến hành đầu tư khu hàng không dân dụng tại cảng hàng không Gia Lâm. Trong quá trình nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch phát triển GTVT hàng không giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng và Dịch vụ Hàng không (Tư vấn AEC) đã đánh giá việc phát triển cảng hàng không Gia Lâm để khai thác dân dụng giai đoạn đến năm 2020 không còn phù hợp chung với xu hướng phát triển các cảng hàng không ra khỏi khu vực nội thành trên thế giới; không phù hợp với kế hoạch phát triển đội tàu bay của các hãng hàng không Việt Nam và xu thế phát triển đội tàu bay trên thế giới vì để có thể khai thác dân dụng tại cảng hàng không Gia Lâm sẽ phải kéo dài đường cất hạ cánh (khó khả thi do không phù hợp với quy hoạch phát triển của Hà Nội và quy hoạch vùng thủ đô).
Cần quy hoạch thành trung tâm hàng không
Theo các chuyên gia, hiện số lượng sân bay của Việt Nam cũng đã quá nhiều (22 sân bay và cảng hàng không), tuy Nội Bài và Tân Sân Nhất đang quá tải nhưng nhiều sân vẫn thừa công suất và khai thác chưa hiệu quả. Nhà nước cần cân đối để quy hoạch lại sân bay Gia Lâm như mở rộng thành phố, hay xây dựng các trung tâm tác nghiệp hàng không, trung tâm đào tạo, chung chuyển nguồn nhân lực ngành hàng không một cách hợp lý. Tăng thêm diện tích xanh hay trung tâm văn hóa giải trí chứ không thể xây dựng các chung cư cao tầng phá vỡ không gian sống.
TS Trần Quang Châu cho rằng, sân bay Gia Lâm - ngoài yếu tố lịch sử - vẫn có thể sử dụng cho máy bay loại nhỏ và trực thăng. Nếu sử dụng đúng mục đích thì hiệu quả rất cao, nhưng hạn chế bay và dành cho máy bay nhỏ, máy bay cá nhân thì sẽ hạn chế ô nhiễm tiếng ồn và ôn nhiễm không khí. Máy bay cỡ nhỏ và trực thăng cũng rất cần để phục kinh tế như: Khai thác dầu khí, nông - lâm - ngư nghiệp, y tế và thể thao...
Cũng theo ông Châu, năm 2012 đã có đề xuất xây dựng nhà ga dân dụng tại khu đường băng cụt và đã có quy hoạch 21.000m2. Nhưng vì nhiều lý do đã phải dừng lại, quỹ đất này đang giao Cục Hàng không quản lý và hiện khu vực sân bay Gia Lâm bị xáo trộn với nhiều công trình xây dựng bên trong. “Nếu tận dụng để bay thì vẫn hiệu quả với các máy bay nhỏ và trực thăng vì Gia Lâm gần và tiện hơn Nội Bài” - ông Châu cho hay.