Theo BHXH tỉnh Lào Cai, tính đến nay, BHXH tỉnh đã thanh tra kiểm tra đối với hơn 110 đơn vị. Trong đó, thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch BHXH Việt Nam giao đối với 83 đơn vị, đạt 66,4% và thanh tra chuyên ngành đột xuất đối với 30 đơn vị. Kết quả, tổng số tiền đã thu hồi được qua thanh tra, kiểm tra là hơn 5,841 tỉ đồng, đạt 76,39% tổng số tiền phải thu hồi. Theo đó, thu hồi nợ với số tiền là hơn 4,648 tỉ đồng; truy thu đóng trên 6 tháng của 85 lao động với số tiền là 1,190 tỉ đồng; thu hồi do chi sai chế độ ốm đau với số tiền là 2,6 tỉ đồng...
Đánh giá của BHXH tỉnh cho thấy, qua công tác thanh tra, kiểm tra cơ bản các đơn vị đã chủ động khắc phục nộp ngay toàn bộ hoặc một phần số tiền nợ, số tiền phải truy đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong quá trình thanh tra, kiểm tra hoặc ngay sau thanh tra, kiểm tra.
Tuy nhiên, đến nay vẫn còn một số đơn vị sử dụng vẫn còn nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho NLĐ sau khi cơ quan BHXH tiến hành thanh tra, tổng số tiền nợ còn lại phải thu hồi là 1,804 tỉ đồng.
Theo ông Vũ Hồng Sơn, Trưởng Phòng Thanh tra - Kiểm tra (BHXH tỉnh Lào Cai), vi phạm tồn tại ở các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn tỉnh hiện nay, cơ bản là chậm đóng, đóng không đủ số tiền phải đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo quy định, chủ yếu xảy ra ở các đơn vị SDLĐ thuộc khối DN; đóng không đủ số người thuộc diện tham gia BHXH, BHYT bắt buộc tại một số UBND xã, thị trấn, cơ sở giáo dục...
Nguyên nhân cơ bản được xác định là do tác động của dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng đến phần lớn các DN hoạt động kinh doanh vận tải, du lịch, dịch vụ, thương mại trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Các đơn vị gặp nhiều khó khăn do phải tạm thời ngừng hoạt động để thực hiện các biện pháp giãn cách phòng, chống dịch COVID-19, DN không có thu nhập hoặc chưa thu hồi được nợ vì thế dẫn đến tình trạng chậm đóng, đóng không đủ số tiền phải đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo quy định, chậm khắc phục nợ sau thanh tra, kiểm tra.
Bên cạnh đó, một số đơn vị chưa thực sự quan tâm thực hiện đóng nộp theo đúng số tiền và thời gian phải đóng theo quy định; chưa đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho NLĐ ngay sau khi ký HĐLĐ hoặc tuyển dụng; còn có tình trạng bỏ quên, thất lạc hồ sơ dẫn đến không đủ điều kiện báo tăng tham gia, làm phát sinh truy thu đóng BHXH, BHYT trên 6 tháng, cá biệt có trường hợp truy thu lên đến 48 tháng...
Cũng theo ông Sơn, để nâng cao hiệu quả công tác thu hồi nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, qua công tác thanh tra, kiểm tra. Những tháng cuối năm 2021, BHXH tỉnh Lào Cai sẽ tăng cường đôn đốc đơn vị sử dụng lao động còn nợ sau thanh tra, kiểm tra; tiếp tục đẩy mạnh thanh tra chuyên ngành đóng, thanh tra chuyên ngành đột xuất đối với các đơn vị nợ từ 3 tháng trở lên cố tình không đóng nộp BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo quy định.
Đồng thời, thực hiện xử phạt vi phạm hành chính theo từng hành vi vi phạm; lập hồ sơ chuyển cơ quan điều tra xem xét xử lý hình sự đối với các đơn vị vi phạm theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự năm 2015.