Doanh nghiệp cần thêm hướng dẫn

Theo ông Phùng Tiến Thành - lãnh đạo Tập đoàn Đèo Cả, thời gian qua nhà thầu đã rất vất vả trong việc thực hiện các thủ tục cấp phép khai thác mỏ theo cơ chế đặc thù.

Thực tế các thủ tục từ lúc lập đến khi cấp phép khai thác kéo dài khoảng 8 tháng, nguyên nhân do chưa có hướng dẫn rõ ràng từ đầu, các địa phương hiểu, áp dụng khác nhau theo hướng an toàn, thận trọng, dẫn đến thủ tục kéo dài.

Đến nay vẫn còn vấn đề lớn là xác định giá vật liệu tại mỏ theo cơ chế đặc thù. Nhiều đầu mục chi phí nhà thầu trực tiếp thực hiện để khai thác mỏ vật liệu chưa được hướng dẫn cụ thể để làm cơ sở giám sát, nghiệm thu. Mặc dù Cục Quản lý Xây dựng (Bộ Giao thông Vận tải) và Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) đã họp và yêu cầu các chủ đầu tư, nhà thầu báo cáo nhưng đến nay chưa có hướng dẫn để áp dụng.

Phí cấp quyền khai thác được quy định tại Nghị định số 67/2019/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 31.7.2019. Tuy nhiên, việc thực hiện nghĩa vụ thuế vẫn còn bất cập, hệ số chuyển đổi đất đá tự nhiên sang đất, đá tơi xốp chưa phù hợp.

Ngoài ra, các định mức về vận chuyển, cấp phối đá dăm, đắp đất cải tiến, cọc khoan nhồi, cọc ximăng đất... cũng rất bất cập.

"Bộ định mức hiện nay còn thiếu rất nhiều dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng khi lập dự toán và nghiệm thu, thanh quyết toán. Điển hình như dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, chúng tôi đang thi công, hạng mục đắp đá, đắp đất lẫn đá chưa có định mức để áp dụng nhà thầu phải tạm thanh toán theo đơn giá đắp đất ảnh hưởng lớn đến công tác thu hồi vốn và tài chính của nhà thầu.Tôi cũng mong phân định rõ ràng thẩm quyền của Bộ Xây dựng, Bộ GTVT trong việc phê duyệt để ban hành các định mức mới của ngành" - đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho hay.

Đại diện Tổng Công ty Tư vấn Thiết kế Giao thông Vận tải chỉ ra một số khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện liên quan đến định mức chi phí thiết kế công trình giao thông, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng, dự toán chi phí tư vấn: "Định mức chi phí thiết kế công trình giao thông hiện rất thấp so với công trình khác.

Bên cạnh đó chi phí tư vấn giám sát thi công công trình, thẩm tra thiết kế và thẩm tra dự toán chưa hợp lý. Theo Thông tư 12/2021/TT-BXD, chi phí thiết kế, dự toán được xác định theo từng công trình (tương ứng với loại và cấp công trình). Tuy nhiên, chi phí giám sát, chi phí thẩm tra thiết kế, thẩm tra dự toán không tính theo cấp công trình là chưa phù hợp".

Tìm hướng tháo gỡ

Trước khó khăn của nhà thầu, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Anh Tuấn thừa nhận, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế trong quá trình triển khai, đặc biệt các dự án được áp dụng một số cơ chế đặc thù vẫn còn nhiều vướng mắc.

"Thứ nhất là công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng hiện nay. Thứ hai là việc xác định giá vật liệu tại mỏ vật liệu xây dựng thông thường (đất, đá, cát) được áp dụng cơ chế đặc thù về khai thác khoáng sản. Thứ ba là điều chỉnh giá và thanh, quyết toán hợp đồng xây dựng.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo các chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án, các nhà thầu thi công đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, dữ liệu, số liệu để Bộ Xây dựng xem xét, hướng dẫn việc xác định giá vật liệu xây dựng thông thường tại mỏ làm cơ sở triển khai, thực hiện"- Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Anh Tuấn nhấn mạnh.