Xây nhà không mái, trồng cây nguyên bầu

Những ngày này, tuyến đường tránh Quốc lộ 1 qua Đèo Con, đoạn qua xã Quảng Hợp, huyện Quảng Trạch (tỉnh Quảng Bình) đồng loạt mọc lên các công trình xây dựng của người dân địa phương. Những công trình này đều được xây dựng một cách thần tốc chủ yếu trên đất nông nghiệp, từ nhà cửa, chuồng trại, hàng rào...nhưng có điểm chung là sơ sài, tạm bợ.

Theo ghi nhận của PV, nhiều căn nhà dù được xây bao xong nhưng không đổ hay lợp mái. Những tường rào uốn lượn cũng được cấp tốc xây dựng dọc tuyến đường tránh, thậm chí có những địa điểm được xây hẳn hai lớp cách nhau chừng vài mét.

Qua tìm hiểu từ người dân địa phương, tình trạng xây dựng ồ ạt, thần tốc này diễn ra mấy tuần gần đây khi có thông tin Dự án đường cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025 trùng với tim đường tránh Quốc lộ 1 qua Đèo Con. 

Ông T. một người dân ở thôn Hợp Trung, xã Quảng Hợp cho hay, nghe tin chuẩn bị xây đường cao tốc nên người dân mới đua nhau xây dựng công trình để "đón" đền bù. Thấy hàng xóm đều xây nên gia đình cũng xây bao phần tường rào hết diện tích đất. Những hộ khác thì xây nhà nhưng không dùng để ở nên làm rất tạm bợ, hầu hết đều không đổ trụ hay xây phần móng.

Dự án đường cao tốc đi qua địa bàn 8 xã của huyện Quảng Trạch có tổng chiều dài tuyến hơn 24 km. Tình trạng người dân tự phát xây dựng để "đón đầu" đền bù cũng xảy ra ở các địa phương khác như Quảng Hợp với mức độ khác nhau. Tại một số khu vực thuộc xã Quảng Châu, mặc dù chưa bàn giao việc cắm mốc, nhưng hoạt động xây dựng này cũng được người dân triển khai rầm rộ.

Ở các địa phương khác, nếu không xây dựng công trình thì người dân cũng "lén lút" trồng nhiều loại cây để chờ được đền bù. 

Tại xã Quảng Tiến, ghi nhận nhiều diện tích đất lâm nghiệp trong phạm vi xây dựng dự án đường cao tốc được trồng mới các loại cây lấy gỗ. Tuy nhiên quan sát sẽ thấy kỹ thuật trồng rất sơ sài, nhiều nơi người dân còn để nguyên bầu cây giống để trồng.

Dự án đường cao tốc Bắc - Nam, đoạn Vũng Áng-Bùng (đoạn qua Quảng Bình có chiều dài hơn 43km), điểm đầu thuộc địa phận xã Quảng Hợp, huyện Quảng Trạch và điểm cuối tại xã Cự Nẫm, huyện Bố Trạch. Đây là công trình trọng điểm quốc gia, với kết cấu hiện đại phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, đồng thời phù hợp với chiến lược phát triển trọng điểm của tỉnh. 

Sau khi có chủ trương triển khai, lãnh đạo tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo quyết liệt để dự án được triển khai đúng tiến độ theo đúng kế hoạch, đặc biệt là trong công tác giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, thực trạng người dân ồ ạt xây dựng công trình trái phép trong phạm vi xây dựng dự án đường cao tốc để trục lợi giá đền bù đặt ra câu hỏi về trách nhiệm quản lý, công tác vận động, tuyên truyền người dân thiếu quyết liệt từ cơ sở ?!

Cần quyết liệt trong xử lý vi phạm 

Việc người dân tự ý xây dựng công trình, trồng cây để "đón" đền bù chắc chắn sẽ gây nhiều khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án trọng điểm quốc gia, đường cao tốc Bắc - Nam. 

Theo thống kê sơ bộ, toàn huyện Quảng Trạch đã phát hiện 69 trường hợp (5 xã) vi phạm lấn chiếm, xây dựng trái phép để "đón" đền bù dự án đường cao tốc. Trong đó, xã Quảng Hợp nhiều nhất với 37 trường hợp. 

Liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng đường cao tốc đi qua trên địa bàn, huyện Quảng Trạch đã thành lập Ban chỉ đạo với đầy các phòng ban, đơn vị, đoàn thể và lãnh đạo các địa phương liên quan nhằm huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc quyết liệt, quyết tâm ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án.

Ông Phan Văn Thanh - Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch cho biết, bên cạnh việc thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của trung ương và của tỉnh, huyện đã thành lập các tổ giúp việc hỗ trợ các địa phương giải quyết những vấn đề liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc, nhất là tình trạng người dân tự ý xây dựng, lấn chiếm để chờ đền bù. 

Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu là huy động sức mạnh của hệ thống chính trị, tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức cho người dân về ý nghĩa triển khai dự án đường cao tốc cũng như các hành vi vi phạm pháp luật.

Cũng theo ông Thanh, với các trường hợp có hành vi xây dựng, lấn chiếm trái phép nhằm mục đích trục lợi, huyện sẽ chỉ đạo các địa phương, phòng chức năng căn cứ vào các quy định của pháp luật để xử lý, từ xử phạt hành chính đến cưỡng chế tháo dỡ tùy mức độ. Quyết tâm không để phát sinh thêm những trường hợp tự ý xây dựng, lấn chiếm trong quá trình thảo thuận hướng tuyến, bàn giao tim, mốc đường cao tốc.

Trong khi đó, Bí thư huyện ủy Nguyễn Xuân Đạt nhấn mạnh, công tác giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc là nhiệm vụ rất quan trọng đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Các phòng ban chức năng, lãnh đạo các địa phương được giao nhiệm vụ cần phối hợp chặt chẽ, đồng bộ để tạo niềm tin và sự đồng thuận trong nhân dân. Huyện sẽ kiên quyết xử lý những cán bộ lơ là, thiếu trách nhiệm trong công việc ảnh hưởng đến tiến độ bàn giao mặt bằng triển khai dự án.