Lừa đảo muôn hình vạn trạng

Mới đây vào tối 28.1, Công an TP Hà Nội cảnh báo, thời gian gần đây, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện tài khoản giả mạo mang tên “Học viện Cảnh sát nhân dân - Cổng thông tin” đưa thông tin về việc hỗ trợ giúp đỡ các nạn nhân bị lừa đảo qua mạng. Theo đó, các đối tượng đánh vào tâm lý những người từng bị lừa đảo mong muốn lấy lại số tiền đã mất và dùng hình ảnh của Học viện Cảnh sát nhân dân để gây dựng niềm tin. Thay vì đến cơ quan Công an trình báo, người bị lừa lại lên mạng xã hội để nhờ các đối tượng giả danh Học viện Cảnh sát nhân dân để hỗ trợ thu hồi tiền lừa đảo. Lúc này, các đối tượng hướng dẫn nạn nhân đóng phí để hỗ trợ hoặc làm nhiệm vụ để rút tiền treo trên hệ thống. Khi có người chuyển tiền, các đối tượng thông báo tài khoản ngân hàng bị lỗi và không cho rút tiền về.

Cùng lúc, Công an Hải Phòng cũng phát cảnh báo về 5 thủ đoạn mà các đối tượng lợi dụng lừa đảo qua mạng phổ biến trong dịp Tết.

Trong đó, lợi dụng nhu cầu kiếm việc dịp Tết, các đối tượng lừa đảo sử dụng các hội, nhóm tìm việc online trên các diễn đàn, mạng xã hội đăng tải quảng cáo, tìm kiếm lao động thời vụ, như: Cắt mác quần áo, gấp phong bao lì xì, bình luận sản phẩm, đánh máy văn bản tài liệu… với hứa hẹn sẽ được nhận ngay tiền công từ một đến vài trăm nghìn đồng mỗi ngày, làm việc tại nhà, không phải đầu tư vốn… Các đối tượng thường yêu cầu nạn nhân chuyển tiền đặt cọc nhưng sau khi nhận được tiền thì cắt đứt liên lạc với nạn nhân. Thủ đoạn thứ hai là giả mạo các thương hiệu, doanh nghiệp đưa ra các chương trình tri ân, tặng quà, khuyến mại trong dịp Tết: Đối tượng lừa đảo sử dụng mạng xã hội hoặc gọi điện thoại, mạo danh các công ty có thương hiệu liên hệ với nạn nhân để thông báo các chương trình khuyến mãi, tri ân tặng quà dịp Tết, tổ chức các cuộc thi hay thông báo khách hàng đã trúng thưởng các phần quà có giá trị cao như xe máy SH, điện thoại Iphone, sổ tiết kiệm có giá trị vài trăm triệu đồng... Sau đó, đối tượng yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản do đối tượng chỉ định để làm thủ tục nhận thưởng. Nhưng sau khi nhận được tiền, các đối tượng cắt đứt mọi liên lạc với nạn nhân và chiếm đoạt tiền.

Thủ đoạn thứ ba là bán vé máy bay, vé tàu xe giá rẻ: Lợi dụng nhu cầu đi lại gia tăng trong dịp Tết, các đối tượng lừa đảo lập các trang web hoặc các trang Facebook giả mạo để đăng tải quảng cáo về các gói combo vé máy bay, vé tàu xe giá rẻ, ưu đãi với số lượng có hạn, hỗ trợ người dân về quê ăn Tết. Khi nạn nhân chuyển tiền, các đối tượng chặn liên lạc để chiếm đoạt tài sản...
Thủ đoạn thứ tư là cho vay tiền thủ tục nhanh, lãi suất thấp: Càng gần Tết thì nhu cầu vay tiền để chi tiêu cá nhân, gia đình càng tăng cao. Lợi dụng việc này, các đối tượng sử dụng mạng xã hội giả danh nhân viên ngân hàng, công ty tài chính, đăng quảng cáo cho vay tiền với lãi suất thấp, thủ tục nhanh chóng. Sau đó, chúng tạo hình ảnh giả về việc vay tiền rồi yêu cầu nộp trước nhiều khoản tiền như phí mở hồ sơ, phí bảo hiểm để được giải ngân. Sau khi chuyển tiền xong, người vay không nhận được tiền giải ngân và không liên lạc được với đối tượng.

Thủ đoạn thứ năm là các đối tượng lập tài khoản mạng xã hội giả mạo hoặc chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội (thường là Facebook) của du học sinh, người sống ở nước ngoài, sau đó nhắn tin cho gia đình, bạn bè hoặc người thân ở Việt Nam nhờ chuyển tiền giúp. Bên cạnh đó, để tăng thêm lòng tin, các đối tượng có thể sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (Deepfake) để tạo video giả mạo người thân khi gọi điện xác minh.

Dùng VNeID để tố giác tội phạm

Theo Bộ Công an, hiện nay, chỉ với chiếc điện thoại kết nối mạng internet, công dân ở bất cứ đâu cũng có thể gửi thông tin phản ánh, tố giác tội phạm qua ứng dụng VNeID. Việc này không chỉ giúp người dân tiết kiệm thời gian, công sức, mà hiệu quả từ việc xử lý những tin báo tố giác tội phạm từ VNeID cũng được nâng cao hơn rất nhiều, góp phần đấu tranh, phòng, chống hiệu quả các loại tội phạm, nhất là khi Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 đang đến gần.

Hiện đã có gần 50 triệu tài khoản VNeID được kích hoạt, tỉ lệ kích hoạt trên tổng số hồ sơ thu nhận đạt 69,25%. Nếu sử dụng công cụ tố giác tội phạm trên VNeID thì lực lượng công an đã có thêm 50 triệu “tai mắt” từ công dân.

Mặc dù vậy, theo Cục Cảnh sát QLHC về TTXH, Bộ Công an, tỉ lệ người dân dùng VneID để tố giác tội phạm chưa cao. Nhận thức được vai trò đặc biệt quan trọng cũng như tính năng, hiệu quả của mô hình "Tố giác tội phạm qua ứng dụng VNeID" trong việc tiếp nhận, giải quyết tin báo, phản ánh kiến nghị về tình hình an ninh trật tự, Công an các xã, phường, thị trấn trên toàn quốc đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho nhân dân; đồng thời, phân công CBCS tổ chức tiếp nhận và xử lý kịp thời tin báo, tố giác tội phạm của người dân, góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn nhất là trong thời điểm cuối năm, Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 đang đến gần.

Thông tin, tố giác tội phạm từ ứng dụng VNeID rất thuận tiện, nhanh chóng, an toàn, nâng cao tính giám sát đối với các cơ quan chức năng trong việc xử lý tin báo tố giác tội phạm.