Kỹ nghệ săn và chế biến chuột đồng

Để có được món đặc sản, cứ khoảng tháng 9 âm lịch, thanh niên, trai tráng làng Tú Đôi (xã Kiến Quốc, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng) sáng nào cũng dậy thật sớm, vác đồ nghề với cuốc, lưới “bát quái”, thuổng, găng tay, giỏ đựng, ra đồng bắt chuột. Cả làng Tú Đôi hiện còn hơn 30 gia đình làm nghề bắt chuột đồng. Già có, trẻ có, thế hệ trước nối tiếp thế hệ sau.

Sau một buổi sáng rong ruổi khắp cánh đồng, những “chuột thủ” trở về nhà, tập trung làm thịt để chuẩn bị cho buổi chợ chiều. Người làm lông, người mổ bụng, cắt hoi, cười nói rôm rả về những câu chuyện nghề, chuyện đời.

Săn chuột, sơ chế chuột kỳ công là thế, song, việc chế biến chuột lại vô cùng đơn giản. Bà Nguyễn Thị Đối (thôn 1 Tú Đôi, xã Kiến Quốc, huyện Kiến Thụy) cho biết: “Không giống như những lời đồn thổi về thịt chuột có thể chế biến cỗ 7 món, ở làng Tú Đôi, người dân chỉ ăn thịt chuột luộc, thi thoảng có người nấu rựa mận hoặc đem thui. Nhưng ngon nhất vẫn là thịt luộc chấm cùng muối tiêu chanh, rắc thêm chút lá chanh thì ngon hơn thịt gà”.

Và những “biến tấu”

Phải kể đến như ở xã Canh Nậu, Dị Nậu (Thạch Thất - Hà Nội), món thịt chuột đồng trở thành món khoái khẩu của người dân khi tiết trời lập đông. Chuột sau khi sơ chế có thể chế biến thành những món ăn như giả cầy, hấp, xào xả ớt... Thông dụng không kém là món chuột đồng nấu đậu. Thịt được chặt thành miếng rang trên bếp với nước mắm đến khi dậy mùi thơm thì cho đậu phụ vào om, lúc bắc ra cho thêm ít hành răm ăn với bún.

Ở làng Đình Bảng (thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh), chuột xào xả ớt trở thành thương hiệu. Sau khi ướp tỏi, gia vị, ngũ vị hương, nước tương, thịt được xào trong chảo mỡ phi hành, tỏi và sả ớt giã nhuyễn. Khi chín múc ra đĩa, hương thơm của sả và vị cay nồng của ớt hòa quyện cùng vị béo ngậy của thịt, “mê hoặc” mọi thực khách.

Còn ở xã Cổ Dũng (huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương), người dân lưu truyền câu “chuột đồng 5 nếp” để chỉ chuột ăn lúa nếp, chuột thui rơm nếp, chuột hầm với gạo nếp, uống rượu nếp với thịt chuột và ăn thịt chuột với xôi nếp. Mâm cơm gia đình ngày cuối năm trong tiết trời se lạnh, nhâm nhi chén rượu cùng bát chuột giả cầy thơm lừng, những người dân quê khép lại chuyện cũ trong năm, hy vọng vào năm mới mùa màng bội thu, gia đình sung túc....