Ngã ba Đồng Lộc - bản anh hùng ca
Ngã ba Đồng Lộc thuộc thị trấn Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh có vị trí quan trọng trong mạng lưới giao thông chiến lược Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, là nơi giao điểm của đường 15 và các đường liên tỉnh.
Từ tháng 4 đến tháng 10 năm 1968, kẻ thù đã đánh vào Ngã ba Đồng Lộc 1.863 lần, ném gần 50.000 quả bom các loại, chưa kể rốc két và đạn 20 mm. Bình quân mỗi tháng chúng đánh 28 ngày, ngày đánh nhiều nhất 103 lần bay với trên 800 quả bom các loại.
TNXP là lực lượng chủ công, đội quân xung kích, đảm nhận những nhiệm vụ khó khăn, gian khổ và đầy nguy hiểm với nhiệm vụ chính là lấp hố bom, bắc cầu, làm hầm, làm đường vòng, đường tránh qua Ngã ba Đồng Lộc để đảm bảo cho Đồng Lộc không lúc nào tắc xe.
Ngày 24.7.1968, tốp 10 cô gái thuộc tiểu đội 4 ra đến hiện trường để san lấp hố bom. Bất ngờ tốp máy bay phản lực quay lại thả một loạt bom trúng đội hình 10 cô gái. Sau loạt bom tàn khốc của kẻ thù, cả 10 cô gái trẻ đã hy sinh kiên cường dũng cảm khi tuổi đời còn rất trẻ: Võ Thị Tần (24 tuổi), Hồ Thị Cúc (24 tuổi), Nguyễn Thị Nhỏ (24 tuổi), Dương Thị Xuân (21 tuổi), Võ Thị Hợi (20 tuổi), Nguyễn Thị Xuân (20 tuổi), Hà Thị Xanh (20 tuổi), Trần Thị Hường (19 tuổi), Trần Thị Rạng (18 tuổi), Võ Thị Hà (17 tuổi).
Để khắc sâu chiến tích anh hùng vẻ vang đó, ngày 7.6.1972, Quốc hội và Chính phủ đã truy tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động” cho 10 liệt sĩ Thanh niên xung phong hy sinh tại chiến trường Ngã ba Đồng Lộc.
Vang mãi tiếng chuông ngân
39 năm kể từ ngày các chị anh dũng hy sinh và nhân kỷ niệm 60 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, năm 2007, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Học viện Quốc phòng, Báo Lao Động, Báo Đầu tư và UBND tỉnh Hà Tĩnh, Quỹ XHTT Tấm lòng Vàng đã vận động, quyên góp để lễ khởi công xây dựng tháp chuông tại ngã ba Đồng Lộc.
Công trình đền thờ tháp chuông được quy hoạch xây dựng trên đồi cao, với diện tích gần 7.000 m2, tháp chuông có chiều cao 7 tầng (36,6 m), hình bát giác đều, kết hợp khai thác theo hình thức đài tháp và lầu vọng cảnh truyền thống và được cách tân ở phần thân tháp. Trên đỉnh tháp có treo quả chuông nặng 5,7 tấn, cao 3,6 m, vành chuông 1,95 m. Tổng kinh phí xây dựng 24 tỉ đồng thời điểm đó.
Sau 4 năm, công trình được khánh thành, tiếng chuông Đồng Lộc vang lên như lời tri ân của nhân dân ta, của thế hệ trẻ đối với những anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì độc lập dân tộc.
Nguyên Phó Chủ tịch tỉnh Hà Tĩnh Lê Ngọc Châu đánh giá: “Trong những năm qua, UBND tỉnh Hà Tĩnh đánh giá rất cao và trân trọng cảm ơn sự đồng hành, giúp đỡ, đồng thuận cũng như sự ủng hộ của Báo Lao Động, Quỹ Xã hội từ thiện Tấm lòng Vàng đã tài trợ vận động để xây dựng tháp chuông Ngã ba Đồng Lộc”.
Hơn nửa thế kỷ đi qua, chiến tranh dần lùi xa, những thế hệ người dân Đồng Lộc hôm nay đã biến đau thương thành hành động, lấy đó làm động lực để quyết tâm, đồng lòng xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp.