Đường tránh phía Nam thành phố Bảo Lộc được khởi công từ năm 2017 với tổng mức đầu tư 760 tỉ đồng nhưng đã "đắp chiếu" gần 3 năm nay. Sự việc này khiến cho nhiều hạng mục dự án đường tránh bị hư hỏng, xuống cấp, gây lãng phí nguồn vốn đầu tư...

Chậm tiến độ, gây mất an toàn giao thông

Tuyến tránh phía Nam thành phố Bảo Lộc dài 15,5km là hạng mục được bổ sung vào Dự án đầu tư xây dựng công trình khôi phục cải tạo Quốc lộ 20. Dự án được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư vào ngày 10.7.2015 theo đề nghị của UBND tỉnh Lâm Đồng.

Sau đó, Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt bổ sung vào hợp đồng dự án với tổng mức đầu tư khoảng 760 tỉ đồng. Nhà đầu tư triển khai xây dựng từ tháng 2.2017 theo hình thức Hợp đồng BT. Đến tháng 11.2018, địa phương đã giải phóng mặt bằng và bàn giao hoàn chỉnh.

Phương án tài chính tính giá trị trong dòng tiền được hoàn thuế 361,937 tỉ đồng. Về phía UBND tỉnh Lâm Đồng có văn bản cam kết “trường hợp không đủ vốn đầu tư, UBND tỉnh Lâm Đồng có trách nhiệm bố trí kinh phí phần vốn còn thiếu từ ngân sách tỉnh Lâm Đồng để thực hiện.

Trong quá trình thực hiện hạng mục bổ sung, do kinh phí giải phóng mặt bằng địa phương phê duyệt có điều chỉnh giá đền bù dẫn đến phát sinh tăng và thủ tục hoàn thuế VAT vướng mắc cơ sở pháp lý dẫn đến thiếu kinh phí để hoàn thành tuỵến tránh thành phố Bảo Lộc.

Đến thời điểm này dự án đã hoàn thành khoảng 70% khối lượng và đã tạm dừng thi công từ 7.10.2020 theo chỉ đạo của Bộ Giao thông Vận tải để bổ sung vốn.

Theo ý kiến cử tri của tỉnh Lâm Đồng, tính đến nay, sau hơn 6 năm khởi công dự án này vẫn chưa hoàn thành, nhiều hạng mục bị xuống cấp nghiêm trọng, gây lãng phí nguồn vốn đầu tư công trong nhiều năm nhưng vẫn chưa được khắc phục, hoàn thiện để đưa vào hoạt động.

Trong khi đó, lưu lượng qua lại trên tuyến đường tránh dang dở này ngày càng đông, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Điển hình nhất là vụ việc vào tháng 3.2023 khi hai ông cháu điều khiển ôtô đã rơi xuống vực sâu dưới cầu Nau Sri khiến 2 người tử vong.

Liên quan đến sự việc này, Bộ Giao thông Vận tải đã phát văn bản trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Lâm Đồng. Văn bản nêu rõ, để bảo đảm an toàn, dự án chỉ đưa vào khai thác, lưu thông chính tuyến trên Quốc lộ 20 đã được khôi phục, cải tạo theo hợp đồng.

Còn đối với tuyến tránh thành phố Bảo Lộc không đưa vào khai thác, được lắp đặt các biển báo, rào chắn cấm các phương tiện lưu thông trong thời gian dừng để chờ xử lý nguồn vốn. Tuy nhiên, một số trường hợp vẫn tìm cách lưu thông vào tuyến đường cấm nên đã xảy ra tình trạng mất an toàn giao thông.

Hiện Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo các cơ quan đơn vị, nhà đầu tư bổ sung thực hiện, lắp đặt thêm biện pháp bảo vệ và bảo đảm an toàn giao thông như: Hệ thống biển báo hiệu, rào chắn, biển, barie cấm các phương tiện lưu thông, thường xuyên kiểm tra.

Đến nay, vấn đề này cơ bản đã được khắc phục và xử lý. Đồng thời, UBND tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo UBND thành phố Bảo Lộc tăng cường quản lý hành lang an toàn đường, xử lý các vi phạm (nếu có) của các phương tiện cố tình lưu thông trên tuyến tránh thành phố Bảo Lộc.

Nghiên cứu phương án bố trí vốn để hoàn thành dự án

Hiện nay, giải pháp hoàn thiện tuyến tránh thành phố Bảo Lộc đã được Bộ Giao thông Vận tải báo cáo, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã chủ trì họp và kết luận chỉ đạo. Bộ Tài chính đã có văn bản hướng dẫn về thuế VAT vào ngày 19.5.2023.

Bộ Giao thông Vận tải đang giao các cơ quan, đơn vị cùng với nhà đầu tư rà soát lại chi phí, phương án tài chính dự án, cân đối nguồn kinh phí để báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ.

Riêng phương án sử dụng nguồn vốn UBND tỉnh Lâm Đồng cam kết cho dự án, hiện tại, cơ chế sử dụng vốn ngân sách của địa phương tham gia đầu tư các dự án quốc lộ, đường cao tốc thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách Trung ương đang được Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì nghiên cứu.

Việc này sẽ được báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, ban hành nghị quyết cho phép thực hiện thí điểm. Mục tiêu nhằm huy động tối đa nguồn lực, tăng cường tính chủ động của các địa phương có nhu cầu trong khi nguồn ngân sách Trung ương còn hạn chế.

Sau khi được chấp thuận áp dụng thí điểm và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải sẽ làm việc với UBND tỉnh Lâm Đồng để sử dụng nguồn vốn của tỉnh kết hợp với nguồn vốn của dự án để hoàn thiện tuyến tránh đưa vào khai thác.

Về xem xét phương án chuyển sang hình thức đầu tư công đối với khối lượng các hạng mục còn lại chưa thi công thì kế hoạch đầu tư công trung hạn của Bộ Giao thông Vận tải giai đoạn 2021 - 2025 được Quốc hội thông qua không có danh mục đầu tư hạng mục Dự án này.

Trường hợp chuyển sang đầu tư công cần phải lập dự án mới, báo cáo Chính phủ xem xét, trình Quốc hội quyết định. Do vậy, Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục bám sát 2 giải pháp nêu trên để tổ chức thực hiện.