Dừng BRT vì hiệu quả không cao

Dự án BRT số 1 của TPHCM được phê duyệt năm 2013, tổng mức đầu tư gần 156 triệu USD. Đây là tuyến đầu tiên trong tổng 6 tuyến BRT được quy hoạch ở TPHCM.

Sau nhiều năm không triển khai, đến cuối năm 2020 dự án được điều chỉnh giảm còn 143 triệu USD, gồm hơn 121 triệu USD từ vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB), còn lại vốn đối ứng trong nước, dự kiến hoàn thành năm 2023.

Nhưng dự án sau đó tiếp tục trễ tiến độ và đến năm 2021, Sở GTVT TPHCM kiến nghị tạm hoãn thực hiện bởi các giải pháp phát triển hạ tầng, giao thông công cộng cùng kiểm soát xe cá nhân chưa triển khai... dẫn đến khó đảm bảo hiệu quả.
Ngay sau đó, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (chủ đầu tư) kiến nghị UBND TPHCM một số phương án cho tuyến BRT số 1. Trong đó kiến nghị phương án dừng BRT số 1 nhưng thương thảo với nhà tài trợ để tiếp tục dùng vốn này xây dựng mạng lưới xe buýt chất lượng cao.
Cuối tháng 7 vừa qua, Ban Thường vụ Thành ủy đã thống nhất chủ trương ngưng thực hiện dự án BRT số 1 theo đề nghị của WB.

Tái cấu trúc hệ thống xe buýt

Ông Lương Minh Phúc - Giám đốc Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông - cho biết, để thay thế dự án này, UBND TPHCM và WB đã có chương trình hợp tác toàn diện trong 10 năm tới để phát triển giao thông công cộng cho TPHCM. Trong đó, WB sẽ hỗ trợ TPHCM phát triển đa dạng các loại hình hơn với hệ thống tuyến metro, xe buýt xanh, BRT, giao thông thủy.

Theo TS Vũ Anh Tuấn - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu GTVT Việt Đức - sau khi dừng dự án BRT số 1, thời gian tới TPHCM cần đẩy nhanh tái cấu trúc mạng lưới xe buýt toàn thành phố.

Cụ thể, tăng mật độ các trạm dừng chờ xe buýt để nâng cao khả năng tiếp cận, bổ sung xe buýt cho dân cư ở những vùng mật độ mạng lưới xe buýt mỏng; các tuyến xe buýt trung chuyển không chỉ thực hiện nhiệm vụ gom khách còn trở thành phương tiện giúp người dân di chuyển hằng ngày đi học, đi làm, siêu thị…

“Khi người dân TPHCM được tiếp cận dịch vụ xe buýt nhiều hơn, tốt hơn sẽ dần hình thành thói quen sử dụng giao thông công cộng trong tương lai” - ông Tuấn nói.

Theo đề án tái cấu trúc mạng lưới xe buýt TPHCM, giai đoạn 2025-2030, hệ thống 100 tuyến xe buýt nội thành sẽ được nâng cấp lên 179 tuyến và thay đổi từ "điểm nối điểm" sang "tuyến trục - tuyến nhánh - tuyến gom". Trong đó, các tuyến buýt trục sẽ hoạt động theo các hành lang giao thông đông đúc nhất thành phố, có cự ly dài nhất, đi qua nhiều vùng, hầu hết dùng xe buýt lớn có sức chứa tối đa 80 chỗ.

Buýt nhánh có hành trình ngắn hơn, kết nối vào tuyến trục và metro, nối liền những điểm đông khách như khu dân cư, trường học, khu công nghiệp, sử dụng xe buýt vừa (55 chỗ) và nhỏ (40 chỗ). Buýt gom tiếp cận các khu vực còn lại, phần lớn có phạm vi hoạt động ngắn trong từng quận, huyện, nối các tuyến công suất lớn hơn, chủ yếu dùng xe buýt nhỏ.

Đồng thời, TPHCM cũng mở thêm hàng chục tuyến xe buýt liên tỉnh để tăng kết nối vùng, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân.