Vừa qua, thông tin TS Nguyễn Văn Khải- nhà khoa học có nhiều sáng chế hữu ích lên tiếng đề nghị xem xét bỏ kỳ thi sáng tạo KHKT dành cho học sinh đăng trên báo Lao Động nhận được rất nhiều phản hồi của độc giả.
Đa số các ý kiến đồng tình với đề xuất của TS Nguyễn Văn Khải, bởi cuộc thi KHKT dành cho học sinh đã bộc lộ quá nhiều bất cập, thiếu trung thực, nếu tiếp tục duy trì sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy, vì cuộc đua thành tích đã đẩy cuộc thi “đi quá xa”.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn có một số ý kiến đề nghị xem xét cải cách, điều chỉnh phương thức tổ chức cuộc thi, để bảo đảm tính trung thực, khách quan, hiệu quả, không nên bỏ, vì đây là sân chơi để khuyến khích sự sáng tạo của học sinh.
Ngày 28.1, trao đổi với phóng viên về những ý kiến nói trên, TS Nguyễn Văn Khải nói: “Quan điểm của tôi là nên xem xét bãi bỏ cuộc thi. Cuộc thi không ổn từ gốc chứ không phải do phương pháp tổ chức. Nếu cứ thi thì sẽ phát sinh những vấn đề bất cập, thiếu trung thực, không thể kiểm soát được”.
TS Khải gợi ý: Tôi đã từng hướng dẫn học sinh thực hiện đề tài “Thiết bị cảnh báo lũ”, nguyên lý là khi nước dâng lên làm phao nổi lên, đóng công tắc thì đèn báo động sáng, còi kêu. Đề tài này sau đó tôi thấy rất nhiều trường làm, năm này qua năm khác, đều được giải.
Theo gợi ý của TS Khải, phóng viên đã tìm kiếm trên Google, được kết quả như sau:
- “Mô hình hệ thống báo lũ tự động” của em Nguyễn Ngọc Đông (học sinh lớp 11A2, trường THPT Bắc Kiến Xương, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình) đạt giải Ba tại Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc lần thứ X năm 2014.
- Đề tài “Chế tạo thiết bị cảnh báo cháy rừng, lũ quét” của trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam tham dự cuộc thi KHKT Hà Nội năm học 2015-2016.
- Dự án “Hệ thống cảnh báo lũ quét” của nhóm tác giả Trần Thị Hồng Nhung, Cao Quang Minh (Trường THPT Chuyên Lào Cai) đạt giải nhất Cuộc thi KHKT Quốc gia năm 2016.
- Mô hình “Hệ thống tự động cảnh báo lũ lụt và sạt lở đất” của hai em Bùi Quang Hiển và Lê Thái Trường Minh, học sinh Trường THCS Lý Tự Trọng, thành phố Ninh Bình đạt giải Nhất cuộc thi sáng tạo Thanh, Thiếu niên và Nhi đồng tỉnh Ninh Bình lần thứ IX và đạt giải Nhì cuộc thi KHKT cấp quốc gia năm học 2017-2018.
- Sáng kiến “Hệ thống tự động cảnh báo sớm lũ lụt và sạt lở đất” của em Bùi Quang Hiển lớp 10 chuyên Toán, em Lê Thái Trường Minh lớp 10 chuyên Lý - Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy tỉnh Ninh Bình đạt giải nhất Cuộc thi Sáng tạo dành cho Thanh thiếu niên và Nhi đồng toàn quốc năm 2018.
-Đề tài “Thiết bị cảnh báo lụt” lại xuất hiện trong cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm 2019 – 2020 tỉnh Sơn La.
TS Khải khẳng định, nếu cuộc thi còn duy trì, thì mô hình nói trên sẽ còn được "tái sinh".
Đồng tình với TS Khải, nhiều cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo và phụ huynh đề nghị xem xét bãi bỏ những cuộc thi hình thức, tốn kém và có tiềm ẩn gian dối.