Ngày 30.11, TPHCM thời tiết se lạnh, trời âm u, nhiều mây. Thời tiết se lạnh khiến rất nhiều người cảm thấy thích thú. Tuy nhiên, lượng mây mù nhiều khiến khói bụi tích tụ, đẩy chỉ số ô nhiễm không khí tăng cao.

Cụ thể, trên ứng dụng đo chỉ số chất lượng không khí (chỉ số AQI) toàn cầu Air Visual hiển thị kết quả không khí tại TPHCM ở mức xấu. Hầu hết các điểm đo đều cho ra chỉ số màu đỏ - không tốt cho sức khỏe con người. AQI dao động từ trên 150 - 190, chỉ có 1 - 2 điểm có chất lượng không khí ở mức màu cam - không tốt cho nhóm đối tượng nhạy cảm.

Bà Lê Thị Xuân Lan - nguyên Phó phòng Dự báo và phục vụ Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, cho biết chất lượng không khí ở TPHCM từ nay đến Tết Nguyên đán vẫn trong tình trạng xấu, khó cải thiện.

Bà Lan phân tích những ngày cuối năm là cao điểm xây dựng nên phát sinh lượng bụi mịn lớn gây ô nhiễm. Thêm vào đó, từ nay đến Tết lưu lượng xe di chuyển ngày càng tăng do nhu cầu mua sắm, đi lại của người dân.

Hình thái thời tiết cũng là nguyên nhân khiến không khí khó cải thiện. Không khí lạnh từ miền Bắc khó ảnh hưởng xuống phía Nam nên thời tiết tại TPHCM và các tỉnh Nam Bộ tương đối ổn định. Ngày nắng nhiều, quang hóa mạnh, độ ẩm thấp, trời hầu như không mưa nên mức độ ô nhiễm không thể nào giảm được.

"Hôm nào có gió mạnh chút thì ô nhiễm có thể phân tán lên các tầng trên, không khí sẽ trong lành hơn. Còn ngày không có gió hoặc gió yếu, bụi sẽ bị nén ở tầng dưới gây ô nhiễm", bà Lan phân tích.

Theo kết quả khảo sát, đo đạc các nguồn phát thải do Trung tâm Giám sát tài nguyên và môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM), ô nhiễm không khí tại TPHCM đến từ 3 nguồn chính: hoạt động giao thông chiếm khoảng 50%; hoạt động xây dựng chiếm khoảng 30%; còn lại là hoạt động công nghiệp.

Đáng chú ý, trong nguồn giao thông, xe máy được coi là "thủ phạm" chính gây ô nhiễm môi trường không khí. Hiện nay, toàn TPHCM hơn 8 triệu phương tiện xe các loại, trong đó chủ yếu là xe gắn máy, với khoảng hơn 7,2 triệu chiếc.

Số lượng xe máy tiêu thụ 50% xăng (không tính diesel) nhưng thải ra cỡ 94% khí HC (hydrocacbon), 87% khí CO (cacbon monoxit), 57% khí NOx (oxit nitơ) và 33% bụi mịn PM1O trong tổng lượng phát thải của các loại xe cơ giới.

Để đánh giá hiện trạng phát thải của xe máy đang lưu hành trên địa bàn, từ tháng 5.2020, Sở GTVT TPHCM đã triển chương trình thí điểm kiểm tra khí thải xe máy miễn phí tại 8 điểm.

Ông Bùi Hòa An - Phó giám đốc Sở GTVT TPHCM cho biết, từ kết quả chương trình thí điểm kiểm tra khí thải này, các ban, ngành xây dựng và đề ra các giải pháp, chính sách phù hợp để kiểm soát khí thải xe máy.

Trong đó, thành phố chú trọng đến lượng xe máy đã sử dụng trên 5 năm trên địa bàn TPHCM. Các giải pháp kiểm soát khí thải xe máy có thể nghiên cứu là kiểm định xe máy định kỳ, xử lý xe không đạt chuẩn khí thải bằng cách bảo dưỡng, thu hồi, hỗ trợ chuyển đổi phương tiện...