Bỗng dưng bị chấm dứt hợp đồng

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, ông Đặng Ngọc Hậu, đã có buổi đối thoại trực tiếp với gần 200 công nhân của Công ty TNHH Nông nghiệp Tô Hiệu (Công ty Tô Hiệu). Đây là những trường hợp bỗng dưng bị chấm dứt hợp đồng lao động và từ chối đóng bảo hiểm từ cuối năm 2020, dù trên thực thế, họ luôn hoành thành nhiệm vụ và không ít người trong số đó có thâm niên hàng chục năm cống hiến.

Kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La nêu rõ: “Giao Công ty Tô Hiệu rà soát lại phương án sản xuất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; rà soát lại các văn bản đã ban hành. Nếu văn bản chưa đảm bảo quyền và nghĩa vụ của người lao động theo quy định thì thu hồi hoặc tạm dừng chưa thực hiện để người lao động yên tâm sản xuất".

Đồng thời, ông Đặng Ngọc Hậu cũng yêu cầu Công ty Tô Hiệu "xây dựng phương án quản lý lao động, ký kết hợp đồng lao động theo đúng quy định của pháp luật”.

Bên cạnh đó, ông cũng yêu cầu các ngành liên quan trưng tập cán bộ có chuyên môn về thuế, BHXH, kế toán hỗ trợ Công ty Tô Hiệu khắc phục tồn tại, vướng mắc về báo cáo tài chính, phương án sản xuất để duy trì hoạt động và người lao động tiếp tục được tham gia đóng BHXH.  

Theo tìm hiểu của phóng viên, nguồn cơn sự việc bắt đầu từ sau khi BHXH Sơn La có kết luận Công ty Tô Hiệu ký hợp đồng lao động nhưng không thực hiện chấm công và chi lương hàng tháng nên các lao động này không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc vì không phát sinh quan hệ xã hội.

Về bản chất, BHXH cho rằng đây chỉ là hình thức khoán việc. Do đó, BHXH yêu cầu Công ty Tô Hiệu dừng toàn bộ hợp đồng và cũng dừng luôn việc đóng bảo hiểm cho gần 200 công nhân kể trên.

Sau nhiều ồn ào, đến tháng 6.2021, Tổ công tác liên ngành của tỉnh Sơn La ban hành báo cáo trong đó có đoạn: “Công ty và người lao động nhận khoán không thực hiện các điều khoản đã ký kết, không thực hiện quản lý lao động, không chấm công, không trả lương hàng tháng cho người lao động…”. 

Mặc dù phương thức giao khoán cho người lao động vẫn được thực hiện từ nhiều năm qua, thế nhưng tổ công tác lại đề xuất UBND tỉnh Sơn La “Nhất trí cho Công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng đối với người lao động”. Điều này đã khiến các công nhân vô cùng bức xúc và tiếp tục gửi đơn thư khiếu nại đến nhiều nơi. 

Lỗi không thuộc về người lao động

Theo tìm hiểu của PV, sau khi kết luận gần 200 công nhân của Công ty Tô Hiệu không đủ điều kiện tham gia BHXH bắt buộc thì đồng thời BHXH Sơn La cũng khuyến khích các đại lý vận động những người này tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để sau này được hưởng chế độ hưu trí. 

Ông Nguyễn Văn Liêm - Giám đốc Công ty Tô Hiệu cũng thừa nhận, nhiều năm qua công nhân của công ty vẫn thực hiện nộp sản và thuế đất đầy đủ, không vi phạm hợp đồng lao động, song Ban Giám đốc vẫn đơn phương chấm dứt hợp đồng “Vì phải căn cứ vào kết quả rà soát của BHXH và kết luận của thanh tra chứ không phải là công ty không muốn đóng cho họ".

Trong khi đó, so với chế độ BHXH bắt buộc, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng ít quyền lợi hơn, không có chế độ ốm đau, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động mà chỉ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất. Đó cũng là một trong những lý do mà gần 200 công nhân liên tục gửi đơn đòi quyền lợi.

Được biết, nông trường Quốc doanh Tô Hiệu nay là Công ty TNHH Nông nghiệp Tô Hiệu, Sơn La từ hơn 60 năm qua đã là mái ấm của hàng nghìn người lao động. Việc chấm dứt hợp đồng lao động, chấm dứt đóng BHXH đã gây xáo trộn cuộc sống và ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của hàng trăm công nhân.

Với sự vào cuộc và chỉ đạo của đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Sơn La, mong rằng quyền lợi chính đáng của gần 200 công nhân ở đây sẽ sớm được bảo vệ.