Bể, hồ thường xuyên khô cạn
Lục Khu là tên gọi từ xưa chỉ vùng đất thuộc 6 xã, nay đã được tách thành 7 (Lũng Nặm, Tổng Cọt, Nội Thôn, Cải Viên, Thượng Thôn, Mã Ba, Hồng Sỹ) của huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng. Nơi đây có 68 xóm, 3.962 hộ, gần 18.000 đồng bào dân tộc H’Mông, Nùng cùng sinh sống. Do địa hình cao, núi đá vây quanh, lượng mưa ít, trên địa bàn không có sông, suối cung cấp nước, nên nơi đây luôn được mệnh danh là vùng đất “khát” ở Cao Bằng. Theo con số thống kê đến hết năm 2023, từ các nguồn kinh phí, tỉnh Cao Bằng đã đầu tư 21 hồ trữ nước mưa, dung tích 3.000m3/1 hồ; 255 bể nước công cộng, mỗi bể từ 20-300m3 và hơn 10.000 bể lu, bể vuông trữ nước sinh hoạt cho các hộ gia đình vùng Lục Khu. Nhờ đó, phần nào đáp ứng được nhu cầu nước sinh hoạt và chăn nuôi, trồng cấy của người dân. Tuy nhiên, tại nhiều xóm làng, cảnh thiếu nước vẫn xảy ra.
Bà Hoàng Thị Keng, xã Cải Viên, huyện Hà Quảng cho biết, nếu trời không mưa, 2ha trồng cây ngô của gia đình đã khô héo, còi cọc. Gia đình đang xới lại từng hốc để trồng thêm những hạt giống ngô bên cạnh cây ngô đang còi cọc, khô héo và hy vọng trời mưa giúp cây trồng sinh trưởng, bù đắp phần nào thiệt hại do khô hạn. Do thiếu nước sinh hoạt và cho gia súc uống, anh Đào Duy Thắng, xóm Thành Công, xã Mã Ba, đã phải bán bớt trâu, bò vì không “kham” nổi nước uống cho chúng. Hằng ngày, anh phải di chuyển hàng chục cây số để chở từng chuyến can nhựa chứa nước về nhà.
Mong mỏi nguồn nước
Đại diện UBND xã Mã Ba cho biết, nếu không có những giải pháp căn cơ mà cứ trông chờ vào ông trời thì cuộc sống người dân rất khổ. Bà con ai cũng muốn mỗi xóm sẽ có công trình nước sinh hoạt, để nguồn nước được đảm bảo lâu dài". Tại kỳ họp thứ 20 của HĐND tỉnh Cao Bằng vừa qua, người dân các xã Thượng Thôn, Cải Viên, Mã Ba tiếp tục gửi những kiến nghị này đến các cấp lãnh đạo tỉnh Cao Bằng. Đáp lại, đại diện UBND tỉnh Cao Bằng cho biết: Dự án thành phần số 2 thuộc Dự án xây dựng các công trình cấp, trữ nước vùng Lục Khu (Cao Bằng), vùng cao núi đá tỉnh Hà Giang và huyện Mường Tè (Lai Châu) đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt tại Quyết định số 389/QĐ-BNN-TCTL ngày 31.1.2023, gồm 14 hồ chứa nước tại 6 xã trên địa bàn vùng Lục Khu.
Dự kiến, việc xây dựng sẽ được tiến hành trong quý III/2024. Tuy nhiên, tại xóm Cha Vạc, xã Cải Viên (Hà Quảng) không thuộc danh mục hồ thuộc dự án được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt nên người dân lại phải chờ tới khi tỉnh bố trí được kinh phí.