Dọc theo tỉnh lộ 178, xã Nấm Dẩn chỉ cách thị trấn Cốc Pài (Xín Mần) chừng 15km. Dù đã được đầu tư khá nhiều, song cuộc sống của người dân nơi đây vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Hiện tại, 4 trên 12 thôn của Nấm Dẩn vẫn chưa có điện lưới.
Có mặt tại nhà ông Thèn Văn Sán khi trời đã chập tối. Cái u ám của mùa đông trên miền non cao, cộng với cảnh không có điện khiến toàn thôn Nấm Lu càng trở nên hiu quạnh.
Ông Sán năm nay đã ngoài 60 tuổi. Hơn nửa đời người, ông cũng như các gia đình tại Nấm Lu vẫn phải sống trong cảnh không có điện sinh hoạt. Mọi hoạt động chủ yếu đều phải tranh thủ làm vào ban ngày. Hình ảnh quen thuộc nhất vào mỗi tối tại đây chính là ánh đèn dầu leo lét.
Ông Sán cho biết: “Không có điện nên cuộc sống của bà con trong thôn khó khăn lắm. Mọi người đều phải tranh thủ làm việc vào ban ngày. Cứ đến 6, 7 giờ tối là coi như hết một ngày. Không có điện sinh hoạt nên rất khó để cải thiện cuộc sống”.
Cảnh thiếu điện trở ngại nhất chắc phải kể đến việc học tập của trẻ em. Gia đình ông Sán đang có 1 cháu trong độ tuổi đến trường. Để cho con học tập, ban đêm gia đình ông phải sử dụng đèn mini để thắp sáng. Mỗi lần hết điện là phải mang đèn đi thôn khác để nạp điện nhờ. Cảnh thiếu thốn khiến việc học hành cũng trở nên tạm bợ.
Hiện tại, toàn thôn Nấm Lu có 71 hộ dân. Đây được xem là 1 trong những vùng lõm về điện lưới ở huyện Xín Mần. Những năm trước, để có điện, nhiều hộ dân đã góp tiền kéo chung một đường điện từ xã Chế Là về dùng.
Tuy nhiên, việc kéo nguồn điện tạm bợ cho hiệu quả không cao. Đường dây xa khiến điện lúc có lúc không. Vào những ngày mưa gió gần như không có điện. Hiệu quả thấp là thế, cùng với giá cao khiến bà con cũng không mấy mặn mà.
Cũng giống như Nấm Lu, xã Nấm Chà vẫn chưa được hưởng ánh sáng từ nguồn điện lưới quốc gia. Toàn thôn hiện có hơn 60 hộ dân. Đa phần đều là đồng bào dân tộc Nùng sinh sống. Chỉ cách trung tâm xã chừng 5km, thế nhưng Nấm Chà gần như tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Không điện, không tivi, việc tiếp cận những thông tin ngoài xã hội cũng gần như là con số không.
Anh Vùi Seo Bính, người dân tại thôn Nấm Chà cho biết: “Không có điện lưới nên cuộc sống của người dân trong thôn vất vả lắm. Cứ đến tối là mọi sinh hoạt gần như phải dừng lại. Mọi người giờ chỉ mong được dùng điện tử tế cho đỡ vất vả”.
Không có điện lưới dùng, bà con trong thôn Nấm Chà phải dùng đèn dầu là chủ yếu. Những thiết bị như tivi, tủ lạnh, nồi cơm điện gần như là thứ xa xỉ. Cảnh thiếu điện khiến mọi họi động sinh hoạt đều bị ảnh hưởng.
Chia sẻ về nỗi cơ cực của người dân khi sống trong cảnh thiếu điện, ông Nguyễn Quang Hưng (Chủ tịch UBND xã Nấm Dẩn) cho biết: “Toàn xã Nấm Dẩn có 12 thôn với hơn 780 hộ dân. Hiện tại, còn 4 thôn chưa có điện lưới là Nấm Lu, Đoàn Kết, Lủng Cháng và Nấm Chà. Thiếu điện lưới nên cuộc sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều gia đình tự kéo điện thế nhưng chất lượng thấp mà chi phí lại rất cao. Mong muốn lớn nhất của địa phương cũng như người dân chính là sớm kéo điện lưới về để bà con ổn định cuộc sống”.