Nhiều thuận lợi
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), hiện Việt Nam đang giữ thị phần xuất khẩu tôm sang 4 quốc gia đứng đầu thế giới cùng với Ecuador, Ấn Độ và Indonesia.
Đầu năm 2024, thị trường xuất khẩu tôm thế giới có nhiều biến động bất ngờ. Ngành tôm Ecuador và Ấn Độ gặp rất nhiều khó khăn do phát triển “quá nóng” - cung lớn hơn cầu, người nuôi thua lỗ, dịch bệnh hoành hành. Nhiều thị trường đã và đang xem xét lại việc nhập khẩu tôm từ 2 cường quốc trên. Đặc biệt, Trung Quốc đang siết chặt việc nhập khẩu tôm từ Ecuador do lo ngại vấn đề dư lượng kháng sinh.
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia sở hữu công nghệ chế biến tôm hiện đại với hơn 350 cơ sở đủ điều kiện về an toàn thực phẩm và được phép xuất khẩu. Số lượng doanh nghiệp có chứng nhận bền vững quốc tế ngày càng tăng và Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) so với các quốc gia khác.
Ngoài ra, trong sản xuất, các doanh nghiệp không ngừng chủ động xây dựng liên kết chuỗi, linh hoạt trong việc đáp ứng nhu cầu thị trường theo năng lực.
Nhu cầu các thị trường nhập khẩu trên thế giới đang dần phục hồi, cộng với khả năng thích ứng, đa dạng sản phẩm của doanh nghiệp xuất khẩu là tiền đề cho ngành tôm bứt phá. Kim ngạch tôm xuất khẩu sang thị trường Mỹ tăng 26%, Trung Quốc tăng hơn 140% trong 3 tháng đầu năm.
Đáng nói xuất khẩu tôm hùm sang thị trường Trung Quốc tăng trưởng chưa từng có. Tính chung quý I/2024, xuất khâu tôm hùm của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc tăng gấp 11 lần so với cùng kỳ 2023. Thị trường Trung Quốc nhập khẩu mạnh tôm hùm kéo theo giá tôm tăng cao.
Từ đầu năm đến nay, giá tôm xanh duy trì mức giá khá tốt, từ 1-1,1 triệu đồng/kg. Với giá bán hiện tại, mỗi kg tôm hùm người dân lãi từ 300.000 - 400.000 đồng sau 8 tháng nuôi.
Trong quý II/2024 và những tháng tiếp theo, xuất khẩu thủy sản Việt Nam dự kiến vẫn tăng trưởng tốt. VASEP dự báo, năm 2024 xuất khẩu tôm Việt Nam sẽ tăng 10 - 15%.
Cần chú ý đến thị hiếu tiêu dùng mới
Yếu tố đảm bảo cho sự thành công ngành tôm những tháng đầu năm là việc sản phẩm tôm chế biến giá trị gia tăng chiếm tới 40 - 45% tổng giá trị xuất khẩu tôm hàng năm.
Các sản phẩm tôm chế biến chất lượng cao của Việt Nam đã và đang chinh phục thị trường Nhật Bản, Mỹ và giờ đây là Trung Quốc với chất lượng sản phẩm vượt trội so với các đối thủ.
Bên cạnh đó, cần linh hoạt trong nuôi trồng, chú ý đến thị hiếu mới. Để có được mức tăng trưởng xuất khẩu tôm hùm ấn tượng sang Trung Quốc trong quý I/2024, bà con đã chuyển từ nuôi tôm hùm bông sang tôm hùm xanh. Vào giữa năm ngoái, tôm hùm bông bị bế tắc đầu ra khi Trung Quốc đưa giống tôm này vào danh mục động vật hoang dã nguy cấp cần được bảo vệ. Trong khi chờ cơ chế giải quyết từ phía bạn, bà con đã chuyển sang nuôi tôm hùm xanh - giống tôm mà nhu cầu tại Trung Quốc khá cao và người nuôi có thể xuất bán thuận lợi.
Theo bà Phùng Thị Kim Thu - chuyên gia thị trường tôm Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, để gia tăng thị phần tại các thị trường trong năm 2024, doanh nghiệp cần lưu ý đến thị hiếu tiêu dùng mới.
"Ví dụ như Trung Quốc đang có xu hướng giảm nhập khẩu tôm nước ấm đông lạnh, tôm hùm đá và các loại tôm biển khác, tôm hùm đông lạnh; trong khi tăng nhập khẩu tôm hùm tươi, sống, ướp lạnh; tôm khô, muối, hun khói, ngâm nước muối và các loại tôm chế biến. Còn tại Hàn Quốc, nhu cầu đối với thực phẩm nấu chín, chế biến và bảo quản sẵn đang tăng lên nhanh chóng” - bà Phùng Thị Kim Thu cho hay.