Trên 50% nguyên nhân do chập điện

Theo Viện Khoa học Hình sự Bộ Công an, qua kiểm tra các vụ xe bốc cháy khi đang lưu thông trên đường vừa qua cho thấy, trên 50% số vụ cháy xe liên quan đến cháy, chập điện.

PGS-TS Hoàng Mạnh Hùng - nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học Hình sự Bộ Công an - cho biết, việc cháy nổ phương tiện không thể nói chung chung mà phải có khám nghiệm thực tế từng vụ việc. Trong khi đó, việc khám nghiệm các vụ cháy rất khó khăn và cần phải tìm hiểu rõ lịch sử của phương tiện qua các kỳ kiểm định. Nhưng phần lớn các vụ việc dẫn đến cháy nổ phương tiện là do chập điện và chất lượng xăng dầu.

Các chuyên gia cho rằng, vấn đề mấu chốt vẫn là sự bất cẩn của các lái xe khi bỏ qua các quy định về an toàn đã dẫn đến nguyên nhân cháy xe. Các xe cũ có thời gian sử dụng dài hoặc những xe có cường độ hoạt động lớn sẽ phát sinh nhiệt tại hệ thống dẫn nhiên liệu hoặc hệ thống ống xả đã gây cháy.

Ngoài ra, việc phương tiện chuyên chở các mặt hàng hoá dễ cháy trên xe cũng là một nguyên nhân gây cháy xe. Một nguyên nhân nữa là thời tiết những ngày qua nắng nóng khiến nhiệt độ môi trường ở mức cao gây cháy xe, hoặc việc phơi rơm rạ trên đường khi phương tiện đi qua đã cuộn lên khu vực phát thải gây cháy xe.

Nhiều ý kiến nói rằng, quan trọng nhất vẫn là ý thức của các chủ phương tiện. Vì việc không đảm bảo an toàn kỹ thuật, đặc biệt hệ thống điện, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra việc cháy nổ phương tiện thời gian gần đây. Hiện có nhiều xe khách, xe hợp đồng du lịch lắp thêm các thiết bị điện trên xe như: Đầu đĩa, loa, tivi, tủ lạnh, đèn xe… Rất nhiều xe giường nằm thay đổi thiết kế, lắp đặt thêm biến áp để phục vụ các thiết bị lắp “độ” thêm của xe đã tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ lớn.

Theo kỹ sư Lê Văn Tạch, việc đấu nối thêm các phụ tải điện sẽ làm thay đổi các thông số kỹ thuật của xe. Điều đó có thể sẽ dẫn đến việc quá tải trên đường dây, vì các nhà thiết kế đã dẫn cho từng tải. Khi đấu nối thường trích nối (tách ngang) rất ẩu, sau một quá trình sử dụng, việc tiếp xúc sẽ giảm đi, mô ve và sinh nhiệt dẫn đến chập cháy.

100% phương tiện chở khách “độ” thiết bị

Ông Đỗ Đắc Huy - Giám đốc Trung tâm đăng kiểm 2003D (Sông Công, Thái Nguyên) - cho hay, tất cả xe vận tải khách đều phải đấu lắp thêm các thiết bị giám sát hành trình. Nhưng nhiều xe tự ý lắp thêm các thiết bị khác như: Tivi, amply, đèn… thì khi đến đăng kiểm, các đăng kiểm viên sẽ yêu cầu tháo gỡ toàn bộ, trả lại nguyên trạng theo thiết kế ban đầu mới cho phép đăng kiểm.

Song phần lớn chủ xe đã tháo toàn bộ trước khi đi đăng kiểm, sau khi đăng kiểm xong sẽ lắp lại. Việc này ngoài tầm kiểm soát của cơ quan đăng kiểm, cần có sự vào cuộc tích cực của lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT) và thanh tra giao thông (TTGT) làm nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát phương tiện trên đường.

Một chuyên viên đăng kiểm cho hay, gần như 100% xe chở khách, xe hợp đồng đều lắp thêm các thiết bị. Trong khi đó, hệ thống điện của xe khách chỉ là điện 1 chiều 24V. Để tải điện cho các thiết bị, các nhà tự chế lắp thêm những thiết bị kích điện lên 220V dẫn đến nguy cơ chập điện và cháy nổ rất lớn. Cùng đó, hệ thống dây diện “độ” thiết bị trên xe không phải là tiêu chuẩn của nhà sản xuất, khi dòng điện chạy qua rất dễ gây chập cháy.

Do đó, cần phải tôn trọng thiết kế ban đầu của xe, hạn chế việc đấu nối và lắp thêm phụ tải “độ”. Trong trường hợp bắt buộc phải làm thì phải lấy từ nguồn độc lập, không nên câu đấu điện của hệ thống này làm nguồn cho hệ thống khác.

Mặt khác, rất nhiều người khi đấu nối cũng không hiểu rõ về tính toán của hệ thống điện dẫn đến khả năng chịu tải bị quá tải gây ra nóng dây hoặc chập cháy. Kỹ sư Tạch cho biết, mọi hệ thống đấu thêm hoặc kích thêm đều tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ phương tiện. Nếu bắt buộc phải làm thì phải đến những trung tâm có uy tín, nếu không sẽ rất nguy hiểm.