Động thái “cứu thua” cho các nhà máy thua lỗ?
Trước câu hỏi liệu việc “khai tử” xăng RON 92 có phải là động thái “cứu thua” cho các nhà máy xăng sinh học hay không, ông Nguyễn Hoàng Linh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ KHCN) - cho biết, việc sử dụng xăng sinh học E5 sẽ góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường so với xăng RON 92. Chính vì vậy ngay từ năm 2007, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Đề án phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025” kèm theo Quyết định số 177/2007/QĐ-TTg ngày 20.11.2007.
Ông Linh cho biết, ngay từ khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án trên, các bộ, ngành liên quan đã có các kế hoạch phát triển lâu dài cho nhiên liệu sinh học. Bộ NNPTNT có trách nhiệm trong việc quy hoạch và phát triển bền vững nguồn nguyên liệu cho nhiên liệu sinh học, các bộ, ngành khác liên quan cũng triển khai những nhiệm vụ cụ thể của mình. Các nội dung liên quan đến công tác xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và quản lý chất lượng đã chuẩn
bị xong.
Mặt khác, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, thực tế cho thấy các nhà máy sản xuất xăng sinh học đều đang “đắp chiếu” và hoạt động không có hiệu quả, giá thành sản xuất ra cao hơn. Nếu nhập khẩu thì sẽ rẻ hơn nhưng cũng sẽ “khai tử” hẳn các dự án kia. Mặt khác, khi thay thế toàn bộ xăng khoáng RON 92 bằng xăng E5, phải tổ chức hệ thống phối trộn, điều này đòi hỏi từng đại lý, cửa hàng phải có máy móc thiết bị để thực hiện. Đây đều là các vấn đề đang tồn tại.
Người bán và người mua đều… chưa yên tâm!
Mặc dù các chuyên gia khẳng định xăng E5 không ảnh hưởng đến các động cơ, nhưng người tiêu dùng (NTD) vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng vào điều này và không yên tâm. Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Nguyễn Cao Vãng - nguyên Giám đốc Cty Xăng dầu KV 1 - cho biết: Việc triển khai thí điểm sử dụng xăng sinh học E5 đã cho thấy NTD chưa mặn mà với loại xăng này bởi những nhược điểm: Tỉ lệ hao hụt (bay hơi) cao, giá vẫn còn cao. Đồng quan điểm, đại diện một cửa hàng kinh doanh xăng dầu tại TP.Vinh (Nghệ An) cho rằng, NTD đều biết xăng sinh học chất lượng không có vấn đề gì nhưng về tâm lý họ vẫn có sự nghi ngại nhất định. Các doanh nghiệp hoàn toàn không dám chắc người dân có đón nhận loại xăng này không, hay lại phải đầu tư một đống tiền rồi để đấy vì người dân chỉ dùng xăng khoáng RON 95.
Giải pháp căn cơ nào để xăng E5 có thể “sống”?
Ông Nguyễn Văn Mẫn - Giám đốc Cty Xăng dầu KV 4 - TNHH MTV - cho biết, hiện nay, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đang khẩn trương triển khai các giải pháp căn cơ để vừa đảm bảo đầu vào, ổn định nguồn cung ethanol và khuyến khích để NTD tin dùng xăng E5. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hoàng Linh cho rằng, theo Bộ Công Thương, khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, pha chế xăng E5 chính là nguồn cung cấp nguyên liệu ethanol (cồn) để sản xuất, pha chế xăng E5 hiện nay. Do đó, để hỗ trợ các nhà máy sản xuất ethanol phục vụ cho việc sản xuất, pha chế xăng sinh học E5, Chính phủ cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ cho sản xuất và kinh doanh nhiên liệu sinh học nói chung và xăng sinh học nói riêng.
Ông Phan Thế Ruệ - Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam - đề xuất, Nhà nước cần có chính sách để xăng E5 có giá thấp hơn xăng khoáng, với mức khoảng 1.000 đồng/lít, để khuyến khích NTD chấp nhận; đồng thời, có sự hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng các cơ sở pha trộn, khuyến khích xây dựng các trạm bán xăng E5. Các địa phương cũng phải tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận đất đai, hạ tầng xây dựng để đầu tư cho các trạm xăng này.
Để xăng E5 có thể phát triển bền vững trên thị trường, Nhà nước cần phải có chính sách về giá, thuế, phí (miễn 100% phí xăng dầu, miễn thuế môi trường, áp dụng thuế suất VAT 0% đối với ethanol), chi phí kinh doanh xăng E5 phải bảo đảm được lợi ích cho doanh nghiệp. Ngoài ra, các nhà máy sản xuất nguyên liệu sinh học phải hoạt động, bảo đảm nguồn cung ứng ra thị trường, tránh tình trạng bị gián đoạn. Ngoài ra, phí môi trường đối với loại xăng này cũng cần được giảm phù hợp, tránh tình trạng các loại chi phí và phí khiến loại xăng này bị “đội” giá, giảm mất cơ hội cạnh tranh.