Theo Điều 58 Luật giao thông đường bộ 2008, người lái xe tham gia giao thông phải đủ độ, sức khỏe theo quy định và có giấy phép lái xe do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp và phải mang theo các loại giấy tờ xe sau:
- Đăng ký xe;
- Giấy phép lái xe;
- Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với một số loại xe;
- Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của xe cơ giới.
Trong thực tế, không ít công ty tài chính tiến hành giữ các giấy tờ bản gốc như CCCD, giấy tờ xe, bằng lái xe để đảm bảo người vay phải hoàn thành nghĩa vụ trả nợ.
Vấn đề được đặt ra là khi chủ phương tiện giao thông đang trong quá trình trả góp hoặc vay nợ, nếu vi phạm luật giao thông thì không có giấy tờ liên quan bản gốc để xuất trình cho cảnh sát giao thông.
Một số ý kiến cho rằng, chủ phương tiện có thể xuất trình các loại giấy tờ xe bản photo công chứng.
Tuy nhiên, người điều khiển phương tiện giao thông vẫn bắt buộc phải xuất trình giấy tờ bản chính. Việc sử dụng giấy phép lái xe bản photo công chứng có thể bị phạt theo quy định ở Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP ngày 30.12.2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.
Mức xử phạt đối với xe máy là 100.000 - 200.000 đồng, với ôtô là 200.000 - 400.000 đồng.
Một trường hợp khác được nêu ra về trường hợp chủ phương tiện trước đó bị tạm giữ giấy tờ: Nếu quá thời hạn hẹn đến giải quyết vụ việc vi phạm ghi trong biên bản vi phạm hành chính, người vi phạm chưa đến trụ sở của người có thẩm quyền xử phạt để giải quyết vụ việc vi phạm mà vẫn tiếp tục điều khiển phương tiện hoặc đưa phương tiện ra tham gia giao thông sẽ bị áp dụng xử phạt như hành vi không có giấy tờ.
Dù vậy, đối với trường hợp chủ phương tiện mang theo giấy phép lái xe và các giấy tờ liên quan là bản sao được công chứng, chứng thực vẫn có trường hợp ngoại lệ là được chấp thuận.
Khoản 13, điều 80 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định: “Người điều khiển phương tiện tham gia giao thông được sử dụng bản sao chứng thực Giấy đăng ký xe (đối với phương tiện tham gia giao thông đường bộ), bản sao chứng thực Giấy chứng nhận đăng ký phương tiện giao thông đường sắt (đối với phương tiện tham gia giao thông đường sắt) kèm bản gốc Giấy biên nhận của tổ chức tín dụng còn hiệu lực, thay cho bản chính giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận đăng ký phương tiện giao thông đường sắt trong thời gian tổ chức tín dụng giữ bản chính giấy đăng ký xe, Giấy chứng nhận đăng ký phương tiện giao thông đường sắt”.
Như vậy, với trường hợp chủ phương tiện mang giấy tờ xe là bản photo công chứng, chứng thực và bản gốc giấy biên nhận của tổ chức tín dụng còn hiệu lực để thay cho giấy đăng ký xe bản chính thì được xem là hợp lệ.