UBND tỉnh Nghệ An vừa ban hành kế hoạch tuyển dụng công chức, với 63 chỉ tiêu. Về hình thức thi, địa phương này lựa chọn tổ chức thi tuyển qua 2 vòng: Thi trắc nghiệm và thi viết 180 phút. Tỉnh cũng thông báo tuyển dụng thu hút đối với các sinh viên xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng.

Theo quy định hiện hành, việc tuyển dụng công chức, viên chức hiện nay được thực hiện bằng hai hình thức thi tuyển hoặc xét tuyển. Việc thi tuyển được tổ chức 2 vòng, vòng 1 thi trắc nghiệm về kiến thức chung, tin học, ngoại ngữ; vòng 2 thi nghiệp vụ chuyên ngành bằng một trong các hình thức: Thi vấn đáp, thi viết, hoặc kết hợp thi vấn đáp và thi viết. Đối với tuyển dụng viên chức có thêm hình thức thi thực hành.

Tuy nhiên, hiện hầu hết các địa phương khi tuyển dụng viên chức đều lựa chọn hình thức xét tuyển và thi vấn đáp. Phương thức này có ưu điểm nhanh gọn, đỡ phiền hà, áp lực cho thí sinh và tiết kiệm thời gian, chi phí. Tuy nhiên, hình thức thi vấn đáp tiềm ẩn nguy cơ tiêu cực rất lớn, là mảnh đất màu mỡ cho tiêu cực, tham nhũng.

Thi vấn đáp chỉ diễn ra trong vòng 30 phút, trao đổi trực tiếp giữa giám khảo và ứng viên, không có tài liệu lưu trữ, không được phúc khảo và không có sự so sánh giữa thí sinh này với thí sinh khác. Trường hợp giám khảo không công tâm và có động cơ cá nhân, sẽ xảy ra tiêu cực không kiểm soát được.

Đi cùng với hiện tượng hầu hết các địa phương tổ chức xét tuyển và thi vấn đáp trong tuyển dụng, là hàng loạt các thông tin về “giá” một suất vào biên chế lên đến hàng trăm triệu đồng. Nhiều người rỉ tai nhau về mức “giá”, cách thức để “chạy” và cho biết việc tổ chức kì thi ở một số nơi chỉ có tính chất hình thức, ai trúng tuyển đã biết trước.

Đây là tình trạng đã diễn ra nhiều năm, ở nhiều địa phương, hầu như đã trở thành một mặc định ngầm. Tình trạng này gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng, làm nản lòng những sinh viên giỏi, trung thực, gia đình không có điều kiện kinh tế, làm suy giảm chất lượng đội ngũ công chức, viên chức và nhiều hệ lụy khác.

Cách đây chưa lâu, một bệnh viện lớn ở Nghệ An đã hợp đồng với một đơn vị tuyển trạch tại Hà Nội với nội dung đơn vị này sẽ đứng ra tổ chức thi tuyển các vị trí việc làm theo đơn đặt hàng của bệnh viện. Đây là giải pháp bảo đảm tính khách quan và không bị chi phối bởi các mối quan hệ ở địa phương.

Không thể chấp nhận việc tuyển dụng cán bộ, viên chức thành cơ hội cho một số ít người kiếm chác.

Việc tổ chức thi tuyển bằng hình thức vấn đáp bộc lộ quá nhiều sơ hở dẫn đến tiêu cực, do đó thiết nghĩ nhà nước cần xem xét bãi bỏ ngay; đồng thời cơ quan lập pháp nghiên cứu thêm các giải pháp để bảo đảm tính khách quan, công bằng trong tuyển dụng.