Đấu thầu minh bạch sao lại bị chênh lệch giá?

Đó là câu hỏi của bà Nguyễn Thị Kim Tiến - Bộ trưởng Bộ Y tế đặt ra tại hội nghị công tác phòng chống tham nhũng được tổ chức ở TP. Đà Nẵng ngày 23.8.

Bà Tiến nêu rõ, về đấu thầu trang thiết bị vật tư tiêu hao, bên cạnh việc thanh tra thì vấn đề quan trọng là phải xây dựng được kế hoạch, cấu hình đấu thầu, lựa chọn nhà thầu làm sao công khai, minh bạch. Thế nhưng, hàng năm vẫn có một số nơi xảy ra khiếu kiện, thắc mắc, thậm chí là tố cáo sau đấu thầu.

Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: “Tổ đấu thầu quan trọng nhất là phải xây dựng kế hoạch, cấu hình, giá thành như thế nào để cấu hình đó đừng có chọn địa chỉ trước. Tức là làm sao đừng để xảy ra việc đã có địa chỉ ngay từ đầu khi làm kế hoạch. Bên cạnh đó là vấn đề giá cả phải phù hợp, không thể đấu thầu xong thì xảy ra việc chênh lệch giá giữa các nơi”.

Cùng nằm trong nội dung phòng chống tham nhũng của ngành y tế, bà Tiến đề cập đến vấn đề quản lý xây dựng cơ bản và các công trình. Bởi, nhiều nơi vẫn có tình trạng chọn nhà thầu “quen” mà không cân nhắc đến chất lượng, thiết kế. “Công trình xây dựng y tế, phần thiết kế rất quan trọng. Từ trạm y tế xã, bệnh viện huyện, quận, thành phố...., từ nay chúng ta phải quan niệm đó là công trình 50 năm, cho nên tư vấn thiết kế kiến trúc không thể cứ làm phòng khám bé tí, hành lang, lối thoát hiểm nhỏ, cây xanh vườn cây cảnh tự phát. Cũng đừng xem đó là công trình dân dụng, rồi lựa chọn nhà thầu thân quen, đến khi nghiệm thu lại không ra làm sao” - bà Tiến nhắc nhở.

Tiến tới đấu thầu tập trung trên cả nước

Thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, Bộ Y tế cho biết, đang làm thí điểm, đấu thầu tập trung theo nghị định đấu thầu của Chính phủ. Bà Tiến cho hay, đấu thầu mua thuốc tập trung Quốc gia được Bộ Y tế thực hiện từ năm 2017. Kết quả đấu thầu lần 1 năm 2017 đối với 5 hoạt chất đã tiết kiệm được 17% so với giá kế hoạch. Trong đó, các biệt dược tiết kiệm được khoảng 6,9% so với giá kế hoạch gói thầu; các thuốc generic tiết kiệm được 33% so với giá kế hoạch.

Về công tác đấu thầu trong ngành y tế, Bộ cũng đang yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ rà soát hạ tầng, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ đấu thầu qua mạng, từ năm 2018 trở đi thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng tối thiểu 40% số lượng các gói thầu chào hàng cạnh tranh, 30% các gói thầu quy mô nhỏ đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế; tăng cường giám sát chặt chẽ của các cơ quan chức năng.

Tuy nhiên, có thực tế là khi bắt đầu đấu thầu tập trung nhưng nhiều nơi chưa đồng thuận thực hiện, Bộ trưởng Tiến nhắc nhở: “Các vị cứ thích đấu thầu ở chỗ mình. Thế nhưng tại sao hành lang pháp lý như thế nhưng khi đấu thầu các vị lại lựa chọn cấu hình trước, chọn hãng trước? Tại sao có danh sách danh mục thuốc đấu thầu tập trung nhưng nhiều cơ sở vẫn chọn những nhà thầu khác, thuốc khác?... Đó là điều các lãnh đạo y tế các địa phương phải tự chấn chỉnh. Chọn thuốc đắt thì sẽ không còn chi phí mà chi cho các kỹ thuật khác cho người dân.

Đấu thầu tập trung giúp giá thành rẻ hơn, được công khai minh bạch và không xảy ra tình trạng chênh lệch quá giữa các nơi. Đây là việc khó nhưng Bộ sẽ quyết tâm làm vì phục vụ người dân”.