Thiếu 91 bác sĩ và 499 dược sĩ cho các trạm y tế

Kết quả khảo sát của Bộ Y tế tại Hà Nội cho thấy, các trạm y tế xã đạt được chỉ tiêu tối đa là khám 0,6 lượt/người/năm, phần lớn đều do có các đợt chiến dịch khám sức khỏe cho người cao tuổi, khám cho các đối tượng chính sách; còn ở trạm y tế phường chỉ đạt trên 0,1 lượt/người/năm.

Vẫn còn tình trạng cán bộ y tế chưa nắm vững các phác đồ điều trị cho trẻ em, kê đơn thuốc còn sai danh pháp, lạm dụng thuốc kháng sinh... Khi bị ốm, người dân thường lên thẳng tuyến trên, đặc biệt ở các phường nội thành. Kể cả bệnh nhân bảo hiểm y tế cũng không mấy mặn mà với trạm y tế xã.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do các trạm y tế vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu cả về cơ sở vật chất lẫn chất lượng nguồn nhân lực. 97,6% trạm y tế phường, xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế nhưng cơ sở vật chất lại đã xuống cấp do hầu hết trạm đều xây dựng từ những năm 1989 - 1990, tu sửa lại để đạt chuẩn. Chính vì vậy, nhiều trạm y tế chỉ khám trung bình khoảng 10 bệnh nhân mỗi ngày.

Hiện toàn thành phố có 303 trạm y tế cần được đầu tư sửa chữa hoặc xây mới. Một số trạm y tế, nhất là khu vực nội thành như quận Hoàn Kiếm, Đống Đa diện tích quá hẹp, chưa được 50m2. Trong khi đó, tiêu chí về chuẩn quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 của Bộ Y tế đưa ra là diện tích đất tối thiểu cho 1 trạm y tế ở nội thị là 60m2 và diện tích xây dựng, sử dụng khối nhà chính phải từ 150m2 trở lên.

Thành phố đầu tư hơn 600 tỉ đồng để trang bị máy siêu âm, điện tim, xét nghiệm nhưng đến nay nhiều thiết bị đã cũ, lạc hậu, hoặc hỏng do cán bộ không biết sử dụng. Toàn thành phố còn thiếu 91 bác sĩ và 499 dược sĩ cho các trạm y tế. Trong số bác sĩ hiện có tại trạm y tế, mới có 52/486 bác sĩ có trình độ chuyên khoa I (chiếm 10,7%).

Một số trạm y tế vẫn còn cán bộ sơ cấp dược (27,1%) và điều dưỡng sơ học (4,81%). Việc bố trí cán bộ trực như hiện nay cũng mới chỉ đáp ứng được các trường hợp bệnh nhẹ và dễ điều trị như ho, cảm cúm… mà những bệnh này, người dân vẫn thường ra hiệu thuốc mua thuốc về tự điều trị.

Cải thiện chất lượng khám, chữa bệnh

Trước thực tế đó, Bộ Y tế đã triển khai xây dựng mô hình trạm y tế điểm hoạt động theo nguyên lý y học gia đình. Trong đó, Bộ Y tế đã khảo sát, lựa chọn tại Hà Nội 4 trạm y tế thuộc phường Yên Nghĩa (quận Hà Đông), phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm), xã Tân Hội (huyện Đan Phượng), xã Minh Châu (huyện Ba Vì). Các trạm y tế này đã được nâng cấp cơ sở vật chất, đầu tư thêm trang thiết bị, nguồn nhân lực... Theo thống kê sơ bộ của Sở Y tế Hà Nội, sau khi triển khai mô hình điểm, 4 trạm y tế trên địa bàn Thủ đô đã thu hút lượng bệnh nhân tăng từ 40% - 50% so với trước.

Tuy nhiên, trên thực tế, chế độ đãi ngộ đối với cán bộ tuyến y tế cơ sở vừa làm công tác dự phòng, vừa tham gia khám, chữa bệnh còn thấp. Điều này dẫn tới các trạm y tế khó thu hút được bác sĩ về làm việc.

Mới đây, tổ đại biểu số 12 HĐND TP.Hà Nội tiến hành khảo sát công tác quản lý, sử dụng cơ sở vật chất của các trạm y tế phường trên địa bàn quận Nam Từ Liêm. Qua đó cho thấy, 10 trạm y tế phường đã được đầu tư xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, như: Máy siêu âm, tủ bảo quản vaccine, kính hiển vi, máy sinh hóa bán tự động, máy xét nghiệm huyết học…Tuy nhiên, các trang thiết bị hiện có của trạm chỉ phục vụ được nhu cầu khám, chữa bệnh thông thường.

Mặt khác, do quy định mỗi trạm y tế có không quá 10 cán bộ y tế, 1 bác sĩ trong khi phải thực hiện 31 chương trình y tế tại cộng đồng, vừa tham gia hoạt động tại địa phương nên đã làm hạn chế thời gian dành cho công tác khám, chữa bệnh. Đặc biệt, các bác sĩ của trạm y tế chủ yếu là bác sĩ đa khoa, bác sĩ y học cổ truyền, y học dự phòng nên chưa có nhiều kinh nghiệm chuyên môn để khám, chữa bệnh chuyên khoa. Đây cũng là một trong những lý do khiến trạm y tế chưa thu hút được đông bệnh nhân.

Lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội cho biết, thời gian tới, sở sẽ xây dựng các cơ chế, chính sách đãi ngộ phù hợp, tạo môi trường làm việc tốt để bác sĩ yên tâm công tác, gắn bó và đóng góp nhiều hơn nữa cho các trạm y tế.