Vaccine tiêm chủng mở rộng còn rất hạn chế
Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết, vaccine DPT-VGB-HiB (vaccine phối hợp 5 trong 1, có khả năng phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi do Hib và viêm màng não mủ do Hib), được cấp lần gần nhất vào tháng 10.2022 và đã hết từ đầu tháng 3.2023. Trong khi đó, vaccine DPT (có tác dụng phòng 3 bệnh truyền nhiễm bạch hầu – ho gà – uốn ván hấp phụ), được cấp lần gần nhất là tháng 2.2023 và đã hết từ đầu tháng 5.2023.
Các loại vaccine khác trong Chương trình TCMR chỉ còn với số lượng rất hạn chế, dự kiến sẽ hết trong vài tháng tới nếu không được cung cấp thêm. Theo đó, đến cuối tháng 5.2023, thành phố sẽ hết các loại vaccine viêm gan B, vaccine viêm não Nhật Bản; đến giữa tháng 6.2023, sẽ hết vaccine lao (BCG); đến tháng 7.2023 sẽ hết vaccine bại liệt (bOPV) và vaccine sởi; đến tháng 8.2023 sẽ hết vaccine uốn ván (VAT) và đến hết tháng 9.2023 sẽ hết vaccine sởi và rubella (MR).
Từ trước đến nay, hàng tháng, Sở Y tế chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố (HCDC) báo cáo dự trù vaccine trong Chương trình TCMR cho Dự án Tiêm chủng mở rộng khu vực phía Nam (do Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh đảm trách) và được cung ứng vaccine từ Viện mỗi 2 tháng. Lần gần nhất, HCDC nhận vaccine là ngày 24.4.2023 (gồm các vaccine BCG, bOPV, viêm não Nhật Bản, sởi, uốn ván và viêm gan B).
Bộ Y tế đề nghị tỉnh, thành bố trí ngân sách mua vaccine
Tuy nhiên ngày 3.4.2023, Bộ Y tế ban hành văn bản số 1810/BYT-KH-TC về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ thuộc Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số (CTMT YTDS) chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên.
Theo đó, từ năm 2023, Bộ Tài chính không bố trí ngân sách Trung ương cho Bộ Y tế mua vaccine cho tiêm chủng mở rộng, vitamine A cho trẻ em dưới 5 tuổi, thuốc kháng HIV (ARV), thuốc chống lao cho các đối tượng không có thẻ Bảo hiểm y tế... mà đề nghị thực hiện theo quy định về phân cấp ngân sách. Bộ Y tế đề nghị UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương bố trí ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác để triển khai mua sắm, cung ứng thuốc, vaccine nêu trên (bao gồm cả việc cung ứng vaccine phòng bệnh do virus Rota theo Nghị quyết số 104/NQ-CP ngày 15.8.2022 của Chính phủ về lộ trình tăng số lượng vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng giai đoạn 2021- 2030) theo quy định. Do đó, Bộ Y tế yêu cầu UBND tỉnh, thành phố khẩn trương chỉ đạo Sở Y tế và các đơn vị liên quan chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai mua sắm, cung ứng thuốc, vaccine... theo quy định, phục vụ công tác tiêm chủng mở rộng và phòng chống dịch, bệnh tại địa phương”.
Trước tình hình mới này, Sở Y tế đã chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực và xây dựng Kế hoạch cung ứng vaccine trong Chương trình TCMR tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2023, trong đó chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiến hành thủ tục mua sắm theo đúng quy định, cụ thể là giao HCDC khẩn trương xây dựng kế hoạch đấu thầu vaccine thuộc Chương trình TCMR.
Trong thời gian chờ đấu thầu vaccine và không làm gián đoạn nguồn vaccine, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cũng đã có văn bản gửi Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương về dự trù vaccine Chương trình TCMR trong những tháng còn lại của năm 2023 và dự trữ trong 6 tháng đầu năm 2024 để được cung ứng trở lại như trước. Đồng thời, Sở Y tế cũng rất mong Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương sớm cung ứng trở lại các vaccine thuộc Chương trình TCMR.
Hiện Sở Y tế chỉ đạo các cơ sở tiêm chủng mở rộng trên địa bàn vẫn duy trì hoạt động thường xuyên theo lịch cố định để tiêm chủng các loại vaccine hiện còn; đồng thời lập danh sách trẻ đến lịch tiêm chủng nhưng chưa được tiêm để mời ra tiêm ngay khi các vaccine được cung ứng trở lại.
Vaccine thuộc Chương trình TCMR đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe trẻ em và kiểm soát dịch bệnh trong cộng đồng. Để tạo được sự bảo vệ tốt nhất cho trẻ, vaccine cần phải được tiêm đúng lịch và đủ liều. Trường hợp lịch tiêm chủng bị gián đoạn thì trẻ cần phải được tiêm bù sớm nhất khi có thể.