Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 4.3.2023 về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế.

Ông Nguyễn Tường Sơn - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch- Tài chính (Bộ Y tế), thành viên soạn thảo Nghị quyết 30/NQ-CP cho biết với những quy định mới, bám sát vào thực tiễn tại các đơn vị, Nghị quyết 30 cơ bản sẽ tháo gỡ được những vướng mắc, khó khăn mà các cơ sở y tế đang gặp phải hiện nay.

Một trong số đó là giải quyết vấn đề trang thiết bị y tế giá rẻ, kém chất lượng mà các cơ sở y tế đã "kêu" trong suốt thời gian qua.

Theo ông Sơn, với những trang thiết bị, vật tư y tế cùng chủng loại nhưng có nhiều nhà phân phối, Nghị quyết 30/NQ-CP cho phép chủ đầu tư xem xét, quyết định việc giao Hội đồng Khoa học của đơn vị thực hiện việc xây dựng tính năng, cấu hình kỹ thuật theo yêu cầu chuyên môn của đơn vị. Trên cơ sở tính năng, cấu hình kỹ thuật do Hội đồng Khoa học xây dựng, đơn vị tổ chức lấy báo giá.

"Trước đây, những sản phẩm này đấu thầu theo giá nên các cơ sở y tế có thể mua được sản phẩm giá rẻ nhưng chất lượng kém. Còn Nghị quyết 30/NQ-CP hướng tới việc trước tiên phải lựa chọn được sản phẩm đạt yêu cầu về chuyên môn, sau đó mới xây dựng báo giá để giảm giá gói thầu, đồng thời cũng sẽ loại bỏ trừ những sản phẩm không đảm bảo chất lượng"- ông Nguyễn Tường Sơn chia sẻ.

Như vậy, có thể thấy, quy định mới đã hướng tới chất lượng của trang thiết bị vật tư y tế được đặt lên hàng đầu. Nếu đấu thầu theo giá như trước đây, các cơ sở y tế có thể mua được sản phẩm giá rẻ nhưng chất lượng lại kém, dẫn đến khó khăn trong công tác chuyên môn, điều trị cho bệnh nhân của các y bác sĩ. Câu chuyện "dao mổ rạch 3 lần mới đứt" khiến dư luận ầm ĩ như thời gian qua là một ví dụ điển hình. 

Trước đó, tại Hội nghị trực tuyến về công tác khám chữa bệnh do Bộ Y tế tổ chức hồi tháng 8.2022, TS.BS Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) cho rằng theo quy định hiện tại, việc đấu thầu mua sắm rất khó khăn để có được giá tham khảo, là cơ sở xây dựng giá kế hoạch.

Thực tế đã có cổng công khai giá để các bệnh viện tham khảo giá, tham khảo thiết bị nhưng nhiều khi phải mở đến 18 cửa sổ máy tính để tìm giá tham khảo. Nhân lực y tế của bệnh viện có khi phải huy động cho công tác đấu thầu chứ không phải là điều trị.

Theo ông, trong mua sắm thuốc, thiết bị y tế không nên quy định mua giá rẻ nhất mà là chọn giá hợp lý với chất lượng tốt. Trong nước chưa có giá nhập khẩu, giá hải quan của thiết bị y tế nhập khẩu. Trong nước cũng không có quy định được mua chênh lệch bao nhiêu so với giá nhập hải quan. Do đó, cần minh bạch về giá và thêm các quy định có tính pháp lý.

Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cũng cho rằng, không nên chọn giá thấp nhất mà là giá hợp lý nhất, dựa trên nhu cầu từng chuyên khoa, sự phù hợp điều trị và để bệnh viện được quyết định. Vì các mặt hàng rất đa dạng, chỉ mua rẻ nhất thì không có sản phẩm tốt nhất. Ngoài ra, cũng nên chấp thuận được chỉ định thầu trong tình huống khẩn cấp trong điều trị.

"Thực tế, một bác sĩ trưởng khoa ngoại của Bệnh viện Chợ Rẫy phàn nàn: Bệnh viện mua dao mổ rẻ ảnh hưởng công tác chuyên môn. Dao mổ giá đắt rạch một đường mổ, dao rẻ phải rạch 3 lần mới đứt”, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ.

Thực tế, trong mua sắm trang thiết bị y tế, bệnh viện mua giá cao thì máy có nhiều chức năng trong khi máy mua giá thấp có ít chức năng. Điều này gây khó khăn cho các bệnh viện trong xây dựng kế hoạch.

Vì vậy, ông kiến nghị Chính phủ và Bộ Y tế quy định rõ thứ tự ưu tiên trong việc sử dụng thông tin về giá để xây dựng giá kế hoạch. Hai website này hoạt động chưa trôi chảy nên các cơ sở y tế muốn tham khảo, tra cứu có những lúc phải mở 18 cửa sổ mới có đầy đủ thông tin, gây mất thời gian cho các cơ sở.