Trong chốn hoàng cung từ xa xưa, Thái Y Viện được biết đến là một đơn vị y tế chuyên phục vụ công việc khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhà vua, hoàng tộc và triều đình.

Theo đó, Thái Y Viện là nơi đảm nhiệm bắt mạch kê đơn, bào chế thuốc men, phòng chống dịch bệnh, kiểm tra gói thuốc, sắc nấu thuốc và trông coi việc chữa bệnh, thậm chí là tư vấn cho Thượng thiện sở khi chế biến thức ăn của vua, hoàng gia…

Thái Y Viện triều Nguyễn là cơ quan y tế cấp trung ương được hình thành từ thời Gia Long và hoàn chỉnh dưới thời Minh Mạng. Trải qua nhiều đời vua khác nhau, Thái Y Viện vẫn thể hiện vai trò quan trọng của mình trong việc chăm sóc sức khỏe cho các bậc vua chúa.

Tuy nhiên, theo thời gian mô hình hoạt động của Thái Y Viện, đặc biệt là những bài thuốc, những phương pháp điều trị cho bậc Đế vương dần bị mai một và thất truyền. Nhất Nam Y Viện ra đời nhằm phục dựng lại mô hình hoạt động của Thái Y Viện triều Nguyễn trong kinh thành Huế thời xưa, là thành quả nghiên cứu của những dược sĩ tài năng và những chuyên gia đầu ngành trong nhiều lĩnh vực y dược cổ truyền. 

Tại buổi lễ khai trương Nhất Nam Y Viện được tổ chức ngày 30.3 tại Hà Nội, TTƯT lương y, dược sĩ CKII Nguyễn Đức Đoàn– Chủ tịch Hội Nam y Việt Nam (nguyên Cục trưởng Cục Quản lý y dược cổ truyền Bộ Y tế) cho hay: Nhất Nam Y Viện sưu tầm, nghiên cứu và phát triển nhiều bài thuốc quý được Thái Y Viện áp dụng trong việc chữa bệnh cho vua chúa. Phục hồi lại quy trình chăm sóc sức khỏe, chăm sóc sắc đẹp cho vua chúa, hoàng hậu chốn hậu cung.

Đồng thời, sưu tầm và bảo tồn các loại “kỳ hoa dị thảo” quý hiếm nhằm phục vụ cho công tác nghiên cứu và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Sưu tầm, nuôi trồng và nhân giống các loại thảo dược quý được các Ngự Y sử dụng, bào chế làm thuốc cho các bậc vua chúa. Phục dựng lại các công việc của những Thái Y ngày xưa từ việc bào chế thuốc, bốc thuốc, bắt mạch, chẩn bệnh, điều trị bệnh trong triều đình.

Theo Chủ tịch Hội Nam y Việt Nam, mô hình Thái Y Viện đã được phục dựng một cách công phu, kỳ công và đúng chuẩn hoàng cung để tất cả mọi người đều có thể tận mắt chứng kiến và cảm nhận về một Thái Y Viện chuyên chăm sóc cho vua chúa.

Để thực hiện những tôn chỉ, mục đích đó Nhất Nam Y Viện đã tìm tòi, khám phá, đi nhiều nơi, sưu tầm nhiều tài liệu, nghiên cứu kỹ lưỡng về quy trình điều trị, chăm sóc sức khỏe chốn hoàng cung của Thái Y Viện triều Nguyễn.