Bệnh lý nhồi máu não cấp (còn được gọi là đột quỵ thiếu mão não cấp) là tình trạng đột quỵ do mạch máu não bị tắc nghẽn và (hoặc) giảm lưu lượng máu não (thiếu máu não).

Đây là một cấp cứu, cần có sự can thiệp y tế nhanh nhất để tái lưu thông lại dòng máu bị hẹp hoặc tắc trong não. Nếu tình trạng thiếu máu này không được khắc phục hoặc kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng các tế bào não thiếu ôxy và glucose, dẫn đến tình trạng tổn thương không hồi phục của tế bào não. Bệnh nhân có thể tử vong hoặc để lại di chứng suốt đời.

Những nguyên nhân gây bệnh nhồi máu não bao gồm xơ vữa mạch máu lớn và trung bình (50%) do tăng lipid máu, tăng huyết áp, tiểu đường…; thuyên tắc từ tim: rung nhĩ, bệnh lý van tim, huyết khối nhĩ trái, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng…; bóc tách động mạch, loạn sản sợi cơ, bệnh moyamoya, viêm mạch hệ thần kinh trung ương… bệnh mạch máu nhỏ: xơ vữa động mạch, nhiễm trùng (giang mai, lao, crytococcus), viêm mạch; tình trạng tăng đông: thuốc ngừa thai, thai kỳ và hậu sản, hội chứng kháng phospholipid, bệnh hồng cầu hình liềm, ung thư, tăng đông di truyền… do thuốc: chất gây co mạch (chất gây nghiện), viêm mạch, loạn nhịp tim…

Cơn đột quỵ cấp có những dấu hiệu nhận biết bao gồm liệt nửa người, tê yếu nửa người (tay và chân cùng bên); không phối hợp được các hoạt động tay chân và thân người; méo miệng, liệt mặt, nói khó hoặc nói ngọng thậm chí không nói được, hoặc nói những câu vô nghĩa.

Ngoài ra, bệnh nhân đau đầu dữ dội, đột ngột mà không rõ nguyên nhân kèm theo các triệu chứng khác như hoa mắt, chóng mặt, đi lại loạng choạng, mắt mờ, tối sầm mặt mày…

Biểu hiện dễ nhận thấy là, rối loạn ý thức, suy giảm trí nhớ, lú lẫn, không thể nhận biết rõ xung quanh, đồng thời co giật, đại tiểu tiện không tự chủ hoặc rơi vào hôn mê đột ngột.

Có thể tóm tắt cách xử lý bằng sơ cấp cứu mà giới y khoa gọi là “thời gian vàng” đối với căn bệnh đột quỵ bằng bảng infographic dễ hiểu, dễ nhớ.