Tình yêu của khỉ

Trong những năm cầm bút, có lẽ chưa bao giờ tôi bắt gặp một câu chuyện nào về loài vật lại ly kỳ và cảm động như vậy. Đó là câu chuyện về tình yêu đôi lứa của cặp khỉ trưởng thành dám bơi qua biển để được bên nhau xảy ra tại đảo Rều (hay còn gọi là đảo Khỉ, thuộc cảng Vũng Đục, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh). Câu chuyện đầy cảm động có thật ấy đã khiến người nghe và cả những người từng chứng kiến kể lại xúc động và khâm phục về tình yêu của loại động vật có trí khôn này.

Mất mấy chục phút đi tàu, chúng tôi mới đặt chân đến đảo Rều. Tiếp chúng tôi là vị “chúa đảo” Vũ Công Long (SN 1959) - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu sản xuất vaccine và sinh phẩm y tế (Bộ Y tế) đặt trên đảo. Câu chuyện được chính vị “chúa đảo” và những cán bộ từng gắn bó ở đây chứng kiến về kể lại. “Đến chính tôi cũng còn ngỡ ngàng và bất ngờ về loài khỉ. Không ngờ tình yêu của loài vật nó lại sâu đậm chẳng khác con người, tưởng chừng như chỉ có trong tiểu thuyết như vậy”, anh Long nói.

Cách đây hơn 20 năm, theo sự chỉ đạo của ban quản lý, các cán bộ trên đảo sẽ tách một số con khỉ mang sang một hòn đảo nằm cách đảo Rều vài cây số. Việc tách đàn này nhằm nhân giống số khỉ, phục vụ cho công tác nghiên cứu. Nhận nhiệm vụ, những cán bộ trên đảo đã chọn một số đàn khỉ đông và những con khỏe mạnh để đưa lên thuyền mang sang hòn đảo kia.

Sang đảo mới, đàn khỉ nhanh chóng thích nghi với môi trường mới. Tuy nhiên, một chuyện lạ đã xảy ra vào lúc đưa những con khỉ đi, có một con khỉ cái trưởng thành cứ chạy theo ra đến tận bờ biển rồi nhảy nhót, kêu la thảm thiết. Mọi người nghĩ có lẽ nó nhớ những con khỉ bị đưa sang đảo nên vậy, mấy hôm sẽ thôi. Nào ngờ, cứ sáng sớm là con khỉ cái lại ra bờ biển ngóng theo hướng những chiếc thuyền đã đưa đàn khỉ sang bên đảo kia. Thỉnh thoảng, nó vẫn kêu, mắt nhìn đăm đăm như ngóng chờ điều gì.

Trong khi đó, giữa đàn khỉ đưa sang đảo mới có một con đực hằng ngày cứ trèo lên cành cao nhìn về đảo cũ. Nó cũng kêu lên buồn thảm giống như con khỉ cái ở đảo cũ kia vậy. Thậm chí, nó chỉ ăn uống qua loa rồi lại trèo lên cây ngóng. Các cán bộ chăm sóc, theo dõi đàn khỉ cho rằng, đó chỉ là biểu hiện của những con khỉ cùng đàn nhớ nhau mà thôi. Có điều lạ là, hôm nào hai con khỉ đực và cái trưởng thành đó cũng đều lặp lại những hành động tương tự, bất chấp mưa gió và trong suốt một thời gian dài. Từ sáng sớm, chúng đã ra ngóng, đến chiều muộn mặt trời lặn, chúng trở mới trở về. Khi đó, các cán bộ nghiên cứu mới cho rằng, có lẽ hai con khỉ trưởng thành này có tình cảm với nhau nên mới có hành động như vậy.

Cuộc vượt biển để hội ngộ giữa ngàn khơi

Theo anh Long, khỉ cũng thỉnh thoảng bơi ra biển nhưng chúng chỉ xuống bơi độ vài mét rồi quay vào bờ ngay. “Thường thì những con khỉ bị đàn xua đuổi hoặc bị những đàn khác đuổi đánh mới chạy xuống biển bơi, nhưng được một đoạn ngắn là quay vào bờ ngay. Vì chúng vẫn sợ nước, hơn nữa xung quanh đảo mênh mông là biển nên chúng cũng không dám bơi xa”, anh Long cho biết.

Sáng sớm hôm đó, những cán bộ trên đảo không thấy con khỉ cái ra đứng trước hoàng hôn để ngóng nữa. Mọi người nghĩ rằng nó đã quên đi nên không làm thế nữa. Hôm đó, một cán bộ đi thuyền từ đảo Rều sang đảo mới để kiểm tra đàn khỉ. Thế nhưng, vừa rời đảo được nửa đường thì phát hiện trên biển có vật gì trôi lập lờ và dường như đang chuyển động. Tò mò, vị cán bộ đã cho thuyền lại gần để xem. Khi thuyền đến nơi, vị cán bộ đó đã ngạc nhiên đến mức không thốt được nên lời khi nhìn thấy hai con khỉ, một đực, một cái, đang ôm nhau giữa làn nước biển. Và ông cũng nhận ra đó chính là hai con khỉ thường hay ra đầu đảo để ngóng trông về nhau.

Người cán bộ đó nhanh chóng vớt hai con khỉ lên thuyền. Lên tới thuyền rồi mà chúng vẫn ôm chặt nhau không chịu rời. Đến lúc này, vị cán bộ này mới biết, chúng là một cặp đôi yêu nhau bấy lâu trong đàn. Vì thế, khi tách đàn, chúng nhớ nhau và hằng ngày ra biển để ngóng trông nhau suốt một thời gian dài như vậy. Khi mang cả hai con khỉ lên đảo, dù vị cán bộ đã thả ra nhưng cả hai con khỉ vẫn không rời nhau nửa bước mà cứ ôm chặt lấy nhau như sợ mất nhau. Vị cán bộ nhìn thấy cảnh đó mà cảm động đến rơi nước mắt.

Câu chuyện này khiến những cán bộ nghiên cứu của trung tâm hết sức bất ngờ. “Điều đó khiến chúng tôi bất ngờ vì không thể tưởng tượng được rằng vì yêu nhau mà lũ khỉ dám bơi ra biển hàng cây số để đến bên nhau. Hơn nữa, có một điều kỳ lạ là hai đảo cách xa nhau như vậy, dù có gọi nhau cũng không thể nghe được. Nhưng hai con khỉ yêu nhau lại cùng bơi ra biển để gặp được nhau giữa sóng biển mênh mông như vậy thì thật kỳ lạ. Chúng cùng xuất phát, cùng bơi thẳng đến vị trí của nhau trên biển. Điều đó ngay cả với con người cũng còn khó, chứ đừng nói là hai con khỉ trên hai đảo cách xa nhau. Vì vậy, chúng tôi nghĩ, có lẽ tình yêu của chúng quá lớn và cũng giống như con người, chúng đã có “trái tim đồng cảm, chung nhịp đập” với nhau thì mới làm nên điều kỳ diệu như vậy”, anh Long nói.

Sau đó, những cán bộ trên đảo quyết định cho hai con khỉ ở lại cùng một đảo để chúng được sống bên nhau. Qua theo dõi, con hai con khỉ đó đã thành một gia đình hạnh phúc và sinh cho đảo rất nhiều khỉ con. Câu chuyện tình yêu của chúng sau đó được nhiều người biết tới và trở thành chuyện kỳ thú trên đảo được truyền lại cho những thế hệ sinh sống và làm việc trên đảo bao năm nay.